حضرت آیت الله سیدعلی اصغر دستغیب در همایش صیانت از روحانیت که با حضور قضات و مسئولان دادسرای ویژه روحانیت حوزه قضایی فارس در سالن شهید آیت الله دستغیب حرم مطهر برگزار شد، اظهار کردند: تعامل بین مسئولین و مدیران حوزه علمیه با مسئولان و قضات دادسرای ویژه روحانیت ضرورت دارد چرا که هدف این دو مشترک بوده و آن، صیانت و پیشگیری است.

به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل آستان مقدس حضرت شاهچراغ(علیه السلام)، حضرت آیت‌الله سیّدعلی اصغر دستغیب با بیان اینکه در چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی و ۲۲ بهمن امسال در سالروز گرامیداشت این یوم الله همه شاهد بودیم انجام تکلیف الهی توسط مردم ولایت مدار و شیفته حق و عدالت به خوبی صورت پذیرفت، اظهار کردند: امیدواریم آنچه وعده الهی است به بهترین وجه و در آتیه‌ای نزدیک محقق گردد و با نزول رحمت ها و برکات الهی گشایش در امور مردم صورت گیرد و مسئولین هم در واقع با این وضعیت و این شرایطی که ملاحظه کردند اهتمام بیشتری نسبت به ارائه خدمات و تسهیل امور معیشتی مردم داشته باشند.

نماینده مردم استان فارس در مجلس خبرگان رهبری ضمن تشکّر از مسئولان دادسرای ویژه روحانیت افزودند: این عزیزان همواره در جهت صیانت از روحانیت به معنای اعم تلاش داشته که نمونه ای از آن، برگزاری این نوع جلسات است که امیدواریم مثمر ثمر واقع شده و نتایج مطلوبی داشته باشد.

ایشان با اشاره به اینکه در واقع فلسفه وجودی دادسرای ویژه روحانیت، صیانت از روحانیت است، تصریح کردند: این به معنای تبعیض بین این قشر و اقشار دیگر نیست بلکه از لحاظ این است که هرچه شأنیت بالاتر باشد حساسیت بیشتر است. لغزش یک عالم مثل یک کِشتی است که اگر غرق شود همراه خودش، سرنشینانش را نیز غرق می‌کند. زیرا بر حسب روایات دو صنف از امت هستند که اگر صالح شدند دیگران هم صالح می‌شوند و اگر فاسد شدند دیگران هم در معرض فسادند، این دو صنف، فقها و امرا هستند¹.

رئیس جامعه روحانیت شیراز ادامه دادند: به هرحال فقیه هم اگر جامع الشرایط نباشد وجود او نه تنها مفید نیست بلکه مضرّ و مخلّ هم هست و اقتضا می‌کند که یک وضعیت و تشکیلات مخصوص برای نظارت و صیانت از روحانیت وجود داشته باشد.

مسئول معظم حوزه علمیه رضویه شیراز با تصریح اینکه انتظارات و توقعاتی که از جایگاه رفیع روحانیت در جامعه وجود دارد مسئولیت این قشر را سنگین‌تر می‌کند، بیان کردند: وظیفه ما این است که افرادی که تازه وارد حوزه‌های علمیه می‌شوند را با این انتظارات و حساسیت‌ها آشنا و آگاه نماییم و تجربیاتی که اندوخته‌ایم را منتقل کنیم تا مبادا نسبت به دیگر افراد در جامعه خود را برتر بدانند.

مُعظمٌ لَه عنوان کردند: شاید بعضی تصور کنند که ذیّ روحانیت و طلبگی به این است که انسان خودش را به نوعی به نحو تصنعی یا درآوردن ادا و اطفار و امثال اینها نمایان کند و معاذالله نسبت به دیگران خودش را افضل بداند و به عجب و کبر و امثال اینها مبتلا شود؛ یک عده هم از آن طرف در مقابل این فکر کنند ذیِّ روحانیت و طلبگی یعنی مردمی بودن به این معنا که دچار یک نحو بی قیدی و بی بند و باری گردیدن و به خیال خام خود برای جذب دیگران همرنگ و هم سنخ بعضی افراد شدن و ورود به بعضی مجامع و اماکن که نباید وارد گردد است، که هر دو تصور باطل و مردود است، البته کسی منکر این مطلب نمی باشد که اگر برنامه های صحیح و متینی انجام گیرد و همراه آن بهجت و شادی هم باشد اما از آن طرف برخلاف ذیّ روحانیت هم نباشد، می شود شرکت نمود .

حضرت آیت الله دستغیب با تاکید بر اینکه مساله صیانت از روحانیت از ارکان مهم است، خاطرنشان کردند: فقط این نیست که کسی فقیه شود بعد صائناً لنفسه باشد²، بلکه از بدو ورود به حوزه و آغاز دوران طلبگی، طلاب بایستی مسئله صیانت نفس را تمرین نموده و ملتزم باشند، زیرا اگر این کار از همان ابتدا صورت نگیرد در مراتب بالا خیلی بعید است که فرد بتواند تحوّلی در خودش به وجود آورده یا دیگران در او مؤثّر باشند.

ایشان ضمن بیان چند نکته در باب صیانت از روحانیت اظهار کردند: توجه به گزینش‌ها اهمیت بسیاری دارد و در واقع حکم عقل است و از لحاظ شرع هم نسبت به آن ارشاد اکید است و در منابع، کتاب، سنت و سیره و روش معصومین علیهم السلام و مراجع، علما و بزرگانی که در طول تاریخ شیعه بوده‌اند و حالا هم که در چهل سال گذشته شاهد سیره امام(ره) و مقام معظم رهبری(مدّظلّه) بوده و هستیم، برای اینکه کسی را جهت مسئولیتی انتخاب کنیم - حتی اگر کسی نسبت به متون و منابع دینی خودمان هم بی اطلاع باشد - باید کسی انتخاب شود که توان انجام آن کار یا کشش آن را داشته باشد و در حقیقت بتواند حق آن امانتی که به او واگذار می‌شود را ادا کند و به منزلگاه مقصود برساند.

ایشان ادامه دادند: این مساله چقدر قابل تشبیه در جریانی است که پیغمبر(صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند کیست که این شمشیر را بگیرد و حقش را ادا کند، کسی از اصحاب گفت ادای حق آن چگونه است؟ پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند تا آخرین نفس با آن جهاد کند. حالا می‌خواهیم لباس روحانیتی که دستِ کمی از آن سلاح ندارد و اهمیتش را همه می‌دانیم به دست کسی بدهیم که آیا می‌تواند یا بنا دارد که حقش را ادا کند.

حضرت آیت الله دستغیب ادامه دادند: اگر چنین شود که ابتدا فردی را در عرصه‌ای وارد کرده‌ایم که توان و کشش آن کار را ندارد ، اولا زیان و ضررش برای خود اوست و ثانیا با یک منطق بسیار ضعیف می گویند حالا کسی که با یک امید و آرزویی آمده و می‌خواهد روحانی و طلبه شود چرا مانع او شویم؟! ما حرفمان این است هر که می‌خواهد باشد، بنده نمی‌دانم این با کدام یک از موازین عقلی و شرعی ما سازگار است که خب حالا آمده و وارد شده، این از ابتدا نباید وارد می شده است زیرا در چنین فردی اگر استعداد ذاتی از لحاظ کسب علم و از جهات معنوی نباشد این جز معضلی برای روحانیت چیزی نخواهد بود و باید فکری کرد که به دلیل اُفت و رکود جذب در حوزه‌های علمیه، هر فردی که قصد طلبگی دارد و لو صلاحیت هم نداشته باشد جذب شود، بلکه باید زمینه را برای ورود کسانی که مستعد و واجد شرایط لازم هستند را فراهم کنیم.

ایشان با اشاره به اینکه در جلسات متعدد با مسئولان حوزه‌های علمیه کشور درباره چگونگی جذب افراد مستعد به حوزه‌های علمیه بحث شد، اظهار کردند: یک فرد مستعد به راحتی می تواند حرکت کند و محیط کلاس برای او دیگر یک محیط زندان و محبس نیست.

حضرت آیت الله دستغیب تشخیص مستعد بودن افراد متقاضی ورود به حوزه‌ های علمیه را وظیفه روحانیون باتجربه دانستند و گفتند: در مصاحبه‌ها و بررسی سوابق شخص و محیط‌های تربیتی آنها، نتیجه حاصل می‌شود و اگر ما به این موضوع بیندیشیم که به جای صد نفر، ده نفر جذب شوند که بتوانند در جامعه موثر واقع شوند، ارزشمندتر است هرچند باید به نیاز جامعه نیز توجه شود.

مسئول معظم حوزه علمیه رضویه شیراز با بیان اینکه تعامل بین مسئولین و مدیران حوزه علمیه و دادسرای ویژه روحانیت ضرورت دارد، اظهار کردند: هدف این دو مشترک و آن، صیانت و پیشگیری است و اگر خدای نکرده جرمی هم واقع شد باید طرفین در جریان باشند یعنی اگر درون حوزه‌ای معلوم شد کسی در موضعی است که با نصیحت و اندرز و موعظه به نتیجه نمی‌رسد و لازم است درباره اش تصمیم‌گیری شود روی این سرپوش نگذارند و منعکس کنند.

اگر روی این موارد به سبب اینکه وجهه ی حوزه ما خراب نشود سرپوش بگذاریم خیانت است و از طرفی اگر برادران دادگاه ویژه روحانیت به این نتیجه رسیدند که مشکل یک طلبه خاطی با تذکر و نصیحت حل می‌شود می‌توانند این را به مدیران حوزه‌های علمیه منتقل کنند، از این رو تعامل بین مدیران حوزه و متولیان دادسرای ویژه روحانیت ضرورت دارد.

مُعظمٌ لَه با اشاره به اینکه درباره آسیب شناسی حوزه‌های علمیه نیز به صورت پراکنده در قم، فارس و برخی استان ها و شهرهای کشور کار شده است، تصریح کردند: آسیب‌شناسی با بحث‌های اخلاقی از یک نقطه شروع و در جایی ختم می‌شود و باید تحولی در این جهت ایجاد شود و بررسی شود که طلاب حوزه‌های ما از چه موضوعاتی بیشتر صدمه می‌بینند و عناوین مربوط به این موضوعات عرضه شود.

ایشان با تاکید بر اینکه باید عناوین اصلی و مهم قابل ارائه در طول یک سال تحصیلی احصاء شود، خاطرنشان کردند: به بحث تخصصی مشاوره اسلامی به صورت چهره به چهره نیز باید به صورت جدی توجه شود و البته این مشاوره‌ها باید براساس شرع و اخلاق انجام شود تا براساس نتایج آنها بشود برای دیگر طلاب نیز برنامه‌ریزی نمود و این مشاوره به تمام طلاب ارائه شود حتی اگر فکر می‌کنند نیازی ندارند ، چراکه در این جلسات مشاوره مشکلات و مسائل مادی، معنوی، اجتماعی و سیاسی مطرح می‌شود که می‌تواند برای دیگر طلاب نیز راهگشا باشد.

رئیس جامعه روحانیت شیراز با اشاره به اینکه طلابی که ده پایه را می‌گذرانند به استثنای تعداد کمی از آنها که یا به قم هجرت می‌کنند یا در همین جا در دروس خارج شرکت می‌کنند و تحصیلات‌شان را با شرایطی که دارند ادامه می‌دهند و یک عده هم که جذب نهادها می‌شوند و در حد خودشان خدمت می‌کنند اما عده زیادی از آنها بیکار می‌مانند و با توجه به اینکه داد برخی مسئولان از خالی بودن مساجد بلند است، باید این طلاب در مساجد به کار گرفته شوند زیرا ما روحانی درس خوانده و طلبه‌ای که بتواند مساجد را اداره کند داریم اما مسئولین نهادهای مختلف در رابطه با بحث روحانیت باید این طلاب را به کار گیرند.

ایشان با بیان اینکه ما در جامعه کمبود روحانی نداریم که هر شخصی متقاضی ورود به حوزه بود -هر چند دارای شرایط ابتدایی طلبگی نیز نبود- بتواند به راحتی وارد شود، گفتند: فرهنگ روحانیت و حوزه های ما باید یک مقداری تصحیح شود، اصالت کار ما به مساجد به عنوان محل اجتماع مردم برای نماز جماعت است که این جنبه از کار روحانیت باید تقویت گردد که الآن بحمدالله طلاب فاضل ما توان اداره و رَتق و فَتق امور جاری یک مسجد در یک محله را دارا هستند .

مُعظمٌ لَه گفتند: در روایت است که پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) به علی بن ابیطالب (علیه السلام)  فرمودند یک نفر را هدایت کنی برتر از شترهای سرخ مویی است که در راه خدا انفاق کنی. ملاحظه بفرمایید بحث یک نفر است، برخی از ما که ده نفر را به حساب نمی‌آوریم، صدتا هم که چیزی نیست، هزار تا هم که کم کم به چشممان نمی‌آید و بالاترش را می‌خواهیم و با این تفکر مساجد خالی می‌مانند.

ایشان با اشاره به برخی مشکلات حوزه‌های علمیه مانند کمبود بودجه، بیان کردند: با توزیع مناسب بودجه حوزه‌های علمیه و گزینش با برنامه‌ریزی متقاضیان ورود به حوزه و کمک برخی نهادها مانند شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی، سازمان تبلیغات، اداره اوقاف و غیره می‌توان برخی از این مشکلات را برطرف کرد.

پی نوشت ها:

1- قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : صِنْفَانِ مِنْ أُمَّتِي إِذَا صَلَحَا صَلَحَتْ أُمَّتِي وَ إِذَا فَسَدَا فَسَدَتْ أُمَّتِي قِيلَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ وَ مَنْ هُمَا قَالَ اَلْفُقَه َاءُ وَ اَلْأُمَرَاءُ . « و گروه از امت من هستند كه اگر خوب باشند، امت من نيز خوب خواهند بود و اگر بد باشند امت من بد خواهند شد. گفتند: اي پيامبر خدا آن دو گروه چه كساني اند؟ فرمود: دانشمندان و زمامداران.» (الخصال , جلد 1 , صفحه 36)

2- فَأمّا مَن كانَ مِن الفُقَهاءِ صائنا لنفسِهِ حافِظا لِدينِهِ مُخالِفا على هَواهُ مُطِيعا لأمرِ مَولاهُ فلِلعَوامِّ أن يُقَلِّدُوهُ ، وذلكَ لا يكونُ إلّا بَعضَ فُقَهاءِ الشِّيعَةِ لا جَميعَهُم «اما هر فقيهى كه خويشتندار و نگاهبان دين خود باشد و با هواى نفْسش بستيزد و مطيع فرمان مولايش باشد ، بر عوام است كه از او تقليد كنند و البته اين ويژگيها را تنها برخى فقهاى شيعه دارا هستند ، نه همه آنها .»

(منتخب میزان الحکمه  حدیث شماره : ۱۲۰۵۳۵۶)