حجت الاسلام والمسلمین مصطفی توانی رئیس توسعه شورای حل اختلاف دادگستری استان فارس به همراه اعضای هیأت صلح آستان مقدس احمدی و محمدی علیهماالسلام، ضمن تشرف به حرم مطهر، با حجت الاسلام والمسلمین دکتر ابراهیم کلانتری، تولیت آستان مقدس حضرت احمدبن موسی الکاظم شاهچراغ علیه السلام دیدار و گفتگو کردند.
به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل آستان مقدس، تولیت حرم مطهر در این دیدار اظهار کرد: تشکیل شوراهای حل اختلاف و هَیئات صلح که در دوره مرحوم آیت الله شاهرودی(رحمةاللهعلیه) اتفاق افتاد، کار بسیار با ارزشی است. در حقیقت بازگشت به سنتهایی است که قرن ها در این کشور رواج داشت و آرام آرام در حال فراموشی بود که بحمدالله مجدداً احیا شد. کار قوه قضائیه را راحت تر کرد و هزینههای دولت را نیز کاهش داد.
این استاد حوزه و دانشگاه، به اهمیت برقراری صلح بین مردم در اسلام پرداخت و گفت: در قرآن کریم، صلح بین افراد به عنوان وظیفه مؤمنان یاد شده است. «وَأَصْلِحُوا ذَاتَ بَيْنِكُمْ...»(سوره انفال، آیه ۱) « و [اختلاف و نزاع] بین خود را اصلاح نمایید...» امیرالمؤمنین علیه السلام در بخشی از نامه ۴۷ نهج البلاغه خطاب به امام حسن و امام حسین(علیهماالسلام) می فرمایند: «أُوصِيكُمَا وَ جَمِيعَ وَلَدِي وَ أَهْلِي وَ مَنْ بَلَغَهُ كِتَابِي، بِتَقْوَى اللهِ وَ نَظْمِ أَمْرِكُمْ وَ صَلاَحِ ذَاتِ بَيْنِكُمْ، فَإِنِّي سَمِعْتُ جَدَّكُمَا يَقُولُ: صَلاَحُ ذَاتِ الْبَيْنِ أَفْضَلُ مِنْ عَامَّةِ الصَّلاَةِ وَ الصِّيَامِ»، «شما و تمام کسانی که تا قيامت اين وصيت نامه به دستشان مى رسد را به تقوای الهی و نظم در کارتان و اصلاح ذات البين توصيه مى كنم؛ زيرا من از جدّ شما(صلى الله عليه و آله و سلم) شنيدم كه مى گفت: اصلاح ميان مردم از تمام نمازها و روزه ها برتر است». لذا اینقدر ایجاد صلح و سازش و رفع مشاجرات میان مؤمنان ارزشمند می باشد که از همه نماز و روزهها برتر بیان شده است. این بیان، نوعی تأکید است که بیانگر اهمیت موضوع است.
وی در ادامه به جایگاه صلح و سازش در سنن ایرانی پرداخت و گفت: ایجاد صلح در کشور ما از دیرباز جزو سنتهای اصلی بوده است و تا زمان رضاخان، این کار توسط علما و مراجع انجام میشده است، بدین صورت که هر کس در نجف اشرف به درجه اجتهاد میرسید و به شهر خود برمیگشت، این کار از وظایف اصلی او محسوب میشده که حتی دولت نیز این امر را پذیرفته بود. همه دولتها تسلیم بودند. حضرت آیت الله سید مصطفی موسوی، پدر امام خمینی(رحمةاللهعلیهما) در شهر خمین همین نقش را داشتهاند و رتق و فتق امور، اصلاح دعاوی و رفع مشاجرات به عهده این بزرگوار بود، چون ایشان مرجع برجسته شهر خمین و شاگرد آیت الله میرزای شیرازی بودند. از دیگر علما و مراجعی که به قضاوت و رفع دعاوی میپرداختند، مرحوم سید علی شوشتری را میتوان نام برد، که در حقیقت استاد شیخ انصاری و استاد بزرگان عرفان از جمله مرحوم ملاحسینقلی همدانی و سید احمد کربلایی و سید علی قاضی و علامه طباطبایی بوده است.
تولیت حرم مطهر گفت: طبق روایات، مؤمنان در دعاوی خود حق نداشتند به حکما مراجعه کنند بلکه میبایست به علما و فقها مراجعه نمایند(ر.ک. وسائل الشیعه، ج۱۸، ص۹۹)، در تمام کتب فقهی این مسأله بیان شده است. اولین فقیه عصر غیبت کبری، شیخ مفید است که به صراحت میگوید هم قضاوت، هم اجرای حدود و هم فتوا، به إذن ائمه معصومین(علیهم السلام) وظیفه فقهای امّت است. سال ها بعد، رضاخان با هدف کوتاه کردن دست علما از این مسأله، دادگستری را ایجاد کرد که پس از انقلاب نیز ادامه پیدا کرد و دادگستری و قوه قضائیه این مسأله را پیگیری کردند. تا اینکه این رویه مجدداً و به آرامی شکل گرفت، در حالیکه سابقه دیرینهای داشته است. یکی از واجبترین کارها همین است.
وی تصریح کرد: ما اکنون در مسیر گذر از یک سبک زندگی، به نوع دیگری از آن هستیم. به سمت زندگیی در حرکتیم که فضای مجازی، اینترنت، ماشین و فناوری های مختلف، رسانه و صدا و سیما در سکوی نخست قرار گرفتهاند. اختلافات متنوعی بر سر این ابزارها بهوجود میآید که در گذشته اصلاً وجود نداشته است و امکان رجوع همه این دعاوی به دادگستری نیز وجود ندارد. باید شوراهای حل اختلاف و بزرگان به حل این دعاوی بپردازند و آشتی ایجاد کنند. بسیاری از طلاقها معلول همین مسائل است. حل این اختلافات و دعاوی کار بسیار با ارزشی است. کار ارزشمند دیگر، تأسیس دفاتر مشاوره است. چون ورود به زندگی مدرن، آسیب های فراوانی به دنبال دارد. کتاب «موج سوم» اثر الوین تافلر، کتاب بسیار مهمی است که وضعیت کشورهای اروپایی و آمریکا و ژاپن را مورد بررسی قرار داده است. وی در این کتاب میگوید، عبور از زندگی کشاورزی به زندگی سنتی خیلیها را اذیت میکند، در اینجا باید به مردم کمک کرد تا به سلامت از این مسیر گذر کنند و وارد زندگی جدید شوند وگرنه نابود میشوند.
حجت الاسلام والمسلمین دکتر کلانتری ادامه داد: متأسفانه همین اتفاق در کشور ما در حال وقوع است. کشور، بعد از انقلاب به شدت در حال رشد است، ساخت اتوبان و بزرگراهها، کارخانه های مختلف، اینترنت، رسانهها، زندگی آپارتمانی و... مثل همه جای دنیا بهوجود آمده است. زندگی به فضای کاملا جدیدی وارد شده که آسیبهای روحی و روانی زیادی را به دنبال دارد، لذا سیستم مشاوره باید نزدیک خانههای همه مردم باشد. البته مشاوره نه به سبک اروپایی، بلکه مشاوره با اصالتهای اسلامی، که ضمن حفظ ایمان و اعتقادات فرد، گره و مشکل او را نیز برطرف کند. البته قوه قضائیه هم در این قضیه ورود کرده و دفاترمشاوره حقوقی و قضایی تشکیل شده اند اما متناسب با نیاز موجود نیست. خود حرمهای مطهر در این حوزه نقش بهسزایی دارند، هم در خصوص مشاوره و هم در حوزه رفع اختلافات، یک پایگاه هستند که میتوانند گرههای زیادی باز کنند. ما در آستان مقدس حضرت شاهچراغ علیه السلام، ادامه این مسیر را جزء وظایف اصلی خود میدانیم.
شایان ذکر است در پایان این دیدار، رئیس توسعه شورای حل اختلاف دادگستری فارس و اعضای هیأت صلح آستان مقدس احمدی و محمدی علیهماالسلام، با حکم تولیت آستان مقدس، به کسوت خادمی افتخاری این بارگاه منور، مفتخر شدند.