امروز، چهارشنبه ۸ آذر ۱۴۰۲، مصادف با سالروز میلاد سیدعلیخان مدنی شیرازی، نشست خبری سرپرست معاونت علمی، آموزشی و پژوهشی آستان مقدس حضرت احمدبن موسی الکاظم شاهچراغ علیه السلام، با موضوع اعلام برنامه‌ها و فراخوان «همایش ملی بزرگداشت شخصیت و تبیین آراء و آثار علامه سیدعلیخان مدنی شیرازی»، در سالن اندیشه کتابخانه حرم مطهر برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل آستان مقدس، مهدی محسنی در ابتدای این نشست با اشاره به زندگی و فضایل این علامه ذوالفنون که در حرم مطهر مدفون است، گفت: سید صَدرالدین عَلی بن احمد بن محمد مَعصوم حسینی دَشتَکی شیرازی مشهور به سید علیخان مدنی و سید علیخان کبیر و در نزد عرب به ابن معصوم مدنی از علمای بزرگ شیعه در قرن یازدهم و اوایل قرن دوازدهم هجری است. وی در نیمه جمادی الاولی سال ۱۰۵۲ق در مدینه متولد شد و به مدنی شهرت یافت. پدرش امیر نظام‌الدین احمد و مادرش دختر شیخ محمد منوفی، امام شافعیان حجاز بود. او در حوزه‌های علمیه ایران به «سید علیخان کبیر» یا «شارح صحیفه» نیز مشهور است.
سرپرست معاونت علمی، آموزشی و پژوهشی حرم مطهر درباره دوران زندگی این علامه ذوالفنون گفت: دوران زندگی سیدعلیخان را می توان به سه بخش کلی تقسیم کرد؛ از تولد تا ۱۴ سالگی در حجاز، زندگی و اقامت در هندوستان از نوجوانی تا ۶۲ سالگی و اقامت در ایران(اصفهان و شیراز) پس از بازگشت از هند در سال ۱۱۱۴ تا زمان رحلت یعنی سال ۱۱۲۰ قمری. در هندوستان، پس از زندگی پرفراز و نشیب و گذر دورانی سخت و تحمل فوت پدر، سرانجام سلطان محمد اورنگ‌زیب وی، والایت نواحی لاهور و توابع آن و ریاست دیوان حکومتی برهانپور را به او سپرد. با این حال وی پس ۲۵ سال مسئولیت حکومتی به میهن بازگشت و پس از اقامت کوتاهی در اصفهان، دو سال پایانی عمر خود را در مدرسه آباء و اجدادی خود منصوریه شیراز به تدریس و تالیف پرداخت. سیدعلیخان سرانجام در سال ۱۱۲۰ در سن ۶۸ سالگی در شیراز به دیار باقی شتافت و در حرم مطهر حضرت احمدبن موسی شاهچراغ(ع) در جوار مزار سیدماجد بحرانی به خاک سپرده شد.
وی پیرامون آثار و تالیفات سید علیخان گفت: این علامه ذوالفنون علاوه بر فقه و اصول و حکمت الهی، در ادبیات عرب و علم لغت نیز متبحر بود. وی در علوم مختلف آثاری دارد و یکی از مشهورترین آثار او، "ریاض السالکین فی شرح صحیفة سید الساجدین" است که در آن به شرح ادعیه صحیفه سجادیه پرداخته است. این شرح آکنده از مباحث مختلف ادبی، قرآنی، فقهی، کلامی و تاریخی بوده، به گونه‌ای که این کتاب را به دایرة المعارفی از معارف اسلامی تبدیل کرده است. علامه محمدباقر مجلسی گردآورنده مجموعه نفیس بحارالانوار از شاگردان سید علیخان است. از دیگر آثار و تألیفات این عالم ذوالفنون می توان به سلافة العصر فی محاسن الشعراء بکل مصر، الدرجات الرفیعه فی طبقات الامامیه، سلوة الغریب و اسوة الادیب، انوار الربیع فی انواع البدیع، الحدائق الندیه فی شرح الصمدیه، الفرائد البهیه فی شرح الفوائد الصمدیه، موضح الرشاد فی شرح الارشاد، رساله فی اغلاط الفیروزآبادی فی القاموس، التذکره فی الفوائد النادره، المخلاة، الزهرة فی النحو، ملحقاة السلافه، نفثة المصدور، محک القریض، رساله فی المسلسلة بالاباء، نعمة الاغان فیعشره الاخوان، الکلم الطیب والغیث الصیب و دیوان شعر، اشاره کرد.
سرپرست معاونت علمی، آموزشی و پژوهشی حرم مطهر، در ادامه به همایش ملی بزرگداشت سید علیخان مدنی شیرازی در حرم مطهر اشاره کرد و گفت: این همایش، پنجشنبه ۲۶ بهمن ماه ۱۴۰۲ مصادف با ولادت امام زین العابدین علیه السلام و روز بزرگداشت صحیفه‌ی سجادیه در سالن شهید آیت الله دستغیب برگزار می گردد و محورهای آن شامل «معرفی ابعاد شخصیتی و سیر زندگانی علامه سیدعلیخان مدنی شیرازی»، «سیره ی علمی و آرای علامه» و «معرفی و بررسی آثار علامه» می باشد.
وی سپس به برنامه‌ی نصب و رونمایی از سنگ یادبود سیدعلیخان مدنی در مکان شریف بالاسر ضریح حضرت شاهچراغ علیه السلام در روز همایش اشاره کرد و افزود: نصب این سنگ یادبود در حدود مزار سیدعلیخان به تدبیر تولیت معظم آستان مقدس احمدی و محمدی(ع) به گونه‌ای تدارک شده که هر دو گروه زوار برادر و خواهر، امکان زیارت آن را داشته باشند.
محسنی در پایان به شیوه ارسال مقاله در این همایش اشاره کرد و گفت: اندیشمندان و پژوهشگران ارجمند می‌توانند مقاله های خود را به سه زبان فارسی، عربی و انگلیسی تا یکم بهمن ماه ۱۴۰۲ در قالب فایل word از طریق بخش مربوط در پایگاه اینترنتی حرم مطهر حضرت شاهچراغ(ع) به نشانی eform.shahecheragh.ir/alikhan ارسال نمایند. همچنین علاقه مندان جهت کسب اطلاعات بیشتر می توانند، سوالات خود را از طریق نشانی پست الکترونیکی s.alikhan@shahecheragh.ir ارسال و یا در ساعات اداری با شماره ۰۷۱۳۲۱۳۱۳۴۱ تماس حاصل فرمایند.
شایان ذکر است در این نشست، متن زندگینامه مختصر سیدعلیخان مدنی شیرازی توسط دو تن از همکاران و خدام تخصصی پژوهشی حرم مطهر به دو زبان انگلیسی و عربی نیز قرائت شد و سپس حجه‌الاسلام بینازاده دبیر علمی همایش و حجه‌الاسلام حدائق مدیر مدرسه منصوریه، توضیحاتی در خصوص شأن علمی سیدعلیخان و تاریخچه مدرسه منصوریه ارائه کردند.
