چهارشنبه ۱۳ دی‌ماه، همزمان با زادروز خجسته صدیقه طاهره سلام الله علیها، نخستین جلسه از سلسله مباحث اخلاقی - معرفتی ویژه خدام خواهر حرم مطهر حضرت احمدبن موسی الکاظم شاهچراغ علیه السلام، با عنوان «حیات طیبه»، در شبستان امام خمینی(قدس سره) برگزار شد.      

به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل آستان مقدس، دکتر کلانتری در ابتدای این جلسه ضمن عرض تبریک میلاد با سعادت حضرت صدیقه کبری فاطمه زهرا سلام الله علیها و تسلیت شهادت جمعی از هم‌میهنان در حادثه تروریستی گلزار شهدای کرمان و بزرگداشت یاد و خاطره سردار رشید اسلام و جبهه مقاومت و شهید قدس، حاج قاسم سلیمانی، گفت: خدا را شاکریم که شما خواهران و مادران عزیز در این روز میلاد به زیارت حضرت احمدبن موسی الکاظم(علیهماالسلام) فرزند بزرگوار حضرت زهرا(علیهاالسلام) مشرف شدید. حدود سه هفته گذشته جلسه‌ای با جمعی از خواهران خدام افتخاری داشتیم، برخی از خواهران پیشنهاد استمرار این جلسه را مطرح کردند، فلذا قرار شد این جلسات با عنوان «حیات طیبه»، اولین جلسه رسمی خود را در سالروز ولادت ام ابیها(س) آغاز کند، که امروز در خدمت شما هستیم.

وی اظهار کرد: در جلسه سابقی که در خدمت خواهران بودم، تمام بحث در یک جمله خلاصه می‌شد و آن اینکه، "خادم افتخاری حرم یا هر خادمی که توفیق خدمت به ساحت اهل بیت(ع) را دارد، پیش از این‌که خادم باشد، باید زائر باشد." زائر یعنی کسی‌که از راه دور، به امید گرفتن یک هدیه از شخص بزرگی که قصد زیارت او را کرده، آمده است. هدف اصلی زائر، دریافت هدیه معنوی یا باز شدن گره از زندگی‌اش، برداشتن قدمی در مسیر اخلاق و انسان شدن و ارتقاء معرفت و تدین است. نیت او این است که وقت خود را صرف می‌کند تا از خاندان عصمت و طهارت علیهم السلام، چیزی دریافت کند. از حضرت سیدالسادات الأعاظم تحفه معنوی دریافت کرده یا گِرِهی از اخلاق خود باز و یا یکی از معضلات اخلاقی خود را حل و فصل نماید.

تولیت آستان مقدس احمدی و محمدی علیهماالسلام، با بیان اینکه خادم قبل از این‌که در بارگاه منور اهل بیت(ع) خدمتگزار باشد بایستی به نیت زائر بودن، به آن آستان مشرف شود، گفت: خادم هربار هم که مشرف می‌شود باید یک گام جلوتر و به سمت انسان شدن و رشد معنوی و معرفتی قدم بردارد. همه ما اعم از رسمی یا افتخاری، مسؤول یا غیر مسؤول، باید تلاش کنیم از این سفره با برکتی که گسترده شده است، بار معنوی خود را برچینیم. کلمه "تغابن" را در سوره تغابن شنیده‌اید. "تغابن" از ماده "غبن" به معنای ضرر و زیان و احساس خسران است. تغابن یعنی هر دو طرف احساس غبن می‌کنند. گاهی در یک معامله، ممکن است یک طرف احساس سودمندی و طرف مقابل احساس ضرر و غبن کند؛ اما در قیامت که که یکی از نام‌های روز قیامت نیز «یوم التغابن» است، هر دو طرف احساس غبن و ضرر دارند. یعنی هم کافر و هم مؤمن هر دو احساس ضرر می‌کنند. در قیامت افراد دودسته‌اند. « فَمَنْ ثَقُلَتْ مَوَازِينُهُ. فَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ * وَمَنْ خَفَّتْ مَوَازِينُهُ فَأُولَئِكَ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ بِمَا كَانُوا بِآيَاتِنَا يَظْلِمُونَ» (سوره اعراف آیات ۸ و ۹) «کسانی که میزان‌های (عمل) آنها سنگین است، همان رستگارانند * و کسانی که میزانهای (عمل) آنها سبک است، افرادی هستند که سرمایه وجود خود را، به‌خاطر ظلم و ستمی که نسبت به آیات ما می‌کردند، از دست داده‌اند.» چرا در قیامت هر دو طرف احساس ضرر می‌کنند؟ زیرا زمانی‌که پرده‌ها کنار رفته و حقایق هستی آشکار می‌شود، انسان کافر، واقعیت‌ها را می‌بیند و متوجه می‌شود که تمام عمر اشتباه رفته و احساس ضرر می‌کند؛ می‌گوید ای کاش مرا به دنیا بازمی‌گرداندند تا صحیح عمل کنم. مؤمن وقتی حقایق را می‌بیند، فرصت‌ها و عمر را می‌بیند که چه سفره‌های بابرکتی بوده که از آن استفاده نکرده، مغبون می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: باید دانست که لحظه لحظه عمر ما محاسبه می‌شود. ذرّةالمثقال محاسبه می‌شود. حتی به اندازه یک اتم در صحنه قیامت گم نشده و دیده می‌شود. انسان مؤمن زمانی‌که ترازوی سنگین خود را می‌بیند و رستگاری خود را درک کرده و به سمت بهشت روانه می‌شود، احساس غبن می‌کند که ای کاش بیش از این برگرفته بودم. شب تاریکی را تصور کنید که در حال حرکتید و احساس می‌کنید زیر پای شما شِن هست، خم می‌شوید و کمی از آن را برداشته و در جیب خود آن را حمل می‌کنید. هنگام روز که به آنها نگاه می‌کنید، متوجه می‌شوید که اینها شن نبوده، بلکه ذرات طلا بوده است! احساس شما این است ای کاش از آن‌ها بیشتر برداشته بودید.

تولیت حرم مطهر گفت: ما افتخار خادمی اهل بیت علیهم السلام را داریم و به نظر بنده بزرگ‌ترین تاج بندگی در دنیا همین است. افتخار و توفیقی است که شامل حالمان شده است؛ اما در همین توفیق باید تلاش کنیم، بیشترین بهره را ببریم که در قیامت و هنگام احساس غبن، اندوخته‌ای داشته باشیم. یکی از اهداف جلسات حیات طیبه، مهیا کردن فضا برای تک‌تک ماست که بتوانیم بیشترین بهره را از این حرم ببریم. امروز میلاد با سعادت ام‌الأئمه(س) است، خداوند عظمتی به زن داده که مانند آن را به هیچ مردی نداده است، قرآن در جایی که می‌خواهد الگوهای اهل ایمان را بیان کند، زن را معرفی می‌کند. بعد از بعثت پیامبر(ص)، حضرت زهرا(س) به عنوان سیدة نساء العالمین معرفی می‌شود. شخصی در محضر یکی از ائمه(ع) سؤال کرد که قرآن در مورد حضرت مریم فرموده: « وَاصْطَفَاكِ عَلَى نِسَاءِ الْعَالَمِينَ»، « و بر تمام زنان جهان، برتری داده است.» (سوره آل عمران، آیه۴۲) و او را به عنوان سیده زنان دو عالم معرفی کرده است، چگونه شما می‌گویید مادرتان حضرت زهرا(س) سیده زنان دو عالم است؟ حضرت پاسخ فرمود: حضرت مریم، سرور زنانِ زمان خودش بود، اما مادر ما، حضرت صدیقه زهرا(س) سیدة نساء العالمین مِن الأولین و الأخرین است، یعنی سیده زنان دو دنیا از اول تا آخر است. سیده زنان بهشت افتخار بزرگی است.

عضو هیأت علمی دانشکده معارف و اندیشه اسلامی دانشگاه تهران، گفت: در یک روایت از پیامبر اکرم(ص) تصویری از ایشان ترسیم شده است؛ «لَوْ کانَ الْحِلْمُ رَجُلًا لَکانَ عَلِیاً وَ لَوْ کانَ الْفَضْلُ شَخْصاً لَکانَ الْحَسَنَ وَ لَوْ کانَ الْحَیاءُ صُورَةً لَکانَ الْحُسَینَ وَ لَوْ کانَ الْحُسْنُ(هَیئَةً لَکانَتْ) فَاطِمَة» یعنی «اگر حلم و بردباری به صورت یک انسان مجسم در آید، می شود علی بن ابیطالب(ع)، اگر فضیلت را بخواهی تصور کنی، تصویر آن امام مجتبی(ع) است، اگر حیا را بخواهی تصور کنی، تصویر آن صفت امام حسین (ع) است، تصویر حُسن و زیبایی و نیکی هم زهرای مرضیه سلام الله علیها است.» (مئة منقبة من مناقب امیر المومنین و الائمه، ص۱۳۵). خداوند، حضرت صدیقه طاهره(س) را، یک بانوی جوانی که طول عمرشان ۱۸ یا ۲۵ سال بوده است را برای کل جهان به عنوان الگو معرفی می‌کند. یعنی یک انسان جوان می‌تواند الگوی هستی شود. ایشان هم یک دختر نمونه بود، به‌گونه‌ای که پدر، او را ام ابیها نامید. این حرف در سخت‌ترین روزگار پیامبر(ص) زده شده است. پیامبر(ص) سه سال در شِعب ابیطالب در محاصره بودند و سخت‌ترین روزهای حیاتشان را سپری می‌کردند، در شدیدترین محاصرات اقتصادی بودند در همان سه سال حضرت خدیجه و حضرت ابوطالب از دنیا رفتند و پیامبر(ص) یکّه و تنها شد، همان زمان حضرت زهرا(س) کودک خردسالی بودند که آنقدر از چهره پدر غمگساری می‌نمود که پیامبر(ص) ایشان را ام ابیها نامید. یعنی مادرِ پدر. این عبارت از زبان اکمل و اتمّ انسان‌های روی زمین بیرون آمد.

وی با بیان اینکه حضرت زهرا سلام الله علیها از لحاظ همسری هم، یک انسان کامل بود، گفت: در روایتی از امام حسن عسکری(ع) آمده است: « لِمَ سُمِّیَتْ فَاطِمَهُ الزَّهْرَاءُ  " زَهْرَاءَ " ؟  فَقالَ:کانَ وُجْهُها یَزْهَرُ لِاَمیرالْمُوْمِنینَ «علیه السلام» مِنْ اَوَّلِ النَّهارِ کَالشَّمْسِ الضَّاحِیَة وَ عِنْدَ الزَّوالِ کَالْقَمَرِ الْمُنیرِ وَ عِنْدَ غُرُوبِ الشَّمْسِ کَالْکَوْکَبِ الدُّرِّیِ»، «برای چه فاطمه «علیها السلام» را زهرا نام نهادند؟ فرمود: زیرا سیمای او در آغاز روز چون خورشید فروزان و در میان روز چون ماه تابان و در پایان روز چون ستاره درخشان برای امیرالمؤمنین «علیه السلام» پرتو افشانی می‌کرد.» (کوثر ولایت/ ص ۲۹،۲۸). این‌که امام عسکری(ع) ‌می‌فرماید حضرت زهرا(س) بر چهره امیر المؤمنین(ع) نور می‌انداخت، یعنی هر زمان امیرالمؤمنین(ع) به چهره زهرا(س) نگاه می‌کرد شاداب می‌شد. خود امیر المؤمنین هم پس از شهادت حضرت زهرا(س) فرمودند که من هیچ‌گاه گلایه‌ای از حضرت زهرا(س) نشنیدم. از روزی که حضرت زهرا(س) با امیرالمؤمنین(ع) ازدواج کردند تا زمان شهادتشان حدوداً ۹ یا ۱۰ سال بوده که امیرالمؤمنین دائماً در جنگ‌ها حضور داشته‌اند. یک‌بار هم گلایه‌ای از ایشان شنیده نشده است. یعنی حضرت علی(ع) و حضرت زهرا(س) هر کدام در جبهه‌ای مشغول به جهاد بوده‌اند.

تولیت حرم مطهر گفت: نکته‌ای از زندگی مقام معظم رهبری(دام ظله العالی) در کتاب «خون دلی که لعل شد» از زبان خودشان بیان شده است که مربوط به پیش از انقلاب اسلامی است. مضمون نوشته رهبر معظم انقلاب چنین است؛ «زمانی دیدم که طلبه‌ها در خانه‌شان حتی گلیم هم نداشتند، تصمیم گرفتم فرش‌هایی را که داشتم بفروشم و برای منزل خودمان موکت تهیه کنم و با مابقی پول آن برای طلبه‌ها فرش تهیه کنم. دوتا از فرش‌های منزل متعلق به همسرم و جهیزیه ایشان بود که با آن‌ها کاری نداشتم و فقط فرش‌های خودم را فروختم و موکت و زیلو‌هایی برای منزل خودمان خریداری کردم. ( از همان زیلوهایی که هم اکنون در حسینه امام خمینی(ره) است.) زیلوها یک سوم قیمت فرش بود. با دوسوم مابقی برای منزل طلبه‌ها فرش خریداری کردیم. همسرم که به منزل آمدند پرسیدند علت چیست؟ ماجرا را گفتم. گفتند چرا آن دو فرش را هم نفروختید؟ گفتم آن‌ها متعلق به شما بود. گفتند باید آنها را هم می‌فروختید تا ما هم از ثواب آن بهر‌ه‌مند شویم.» نتیجه تفاهم در زندگی چنین است. در مقابل آن، نتیجه عدم تفاهم، دعوا و درگیری و شکایت و بحث است.

تولیت حرم مطهر اظهار کرد: امام علی(ع) در مدت ده سالی که با حضرت زهرا(س) زندگی کردند در جبهه و پرچمدار و فرمانده جنگ بودند. ایشان حتی یک بار با گلایه حضرت زهرا(س) روبرو نشدند. این حسن تبعّل است که برای ما الگوست. ایشان نقش یک مادر کامل را ایفا کردند. در دنیا نمونه‌ای از یک مادر با چنین عظمت وجود ندارد که تا آخر دنیا از نسل او فرزندان خوبی متولد شوند. همه‌ی جهان مسحور در نقش مادریِ حضرت زهرا(س) است. نقش یک مدافع کامل ولایت که در وقت خود نمایان شد. حضرت زهرا(س) برای این امر کتک خورد و مجروح گردید، فرزندش سقط شد، اما باز هم برای دفاع از ولایت کوتاه نیامد. برای دفاع از ولایت، شبها درِ خانه‌های مهاجر و انصار را می‌کوبید و برای ولیِّ زمان کمک می‌طلبید. این همان مسیری است که با ماندن در آن، اسلام ماندگار می‌شود، اما اگر به این مسیر خدشه‌ای وارد شد، اساس اسلام خدشه می‌یابد. اتفاقاً حضرت زهرا(س) در همین عمر کوتاه خود به توفیق نائل آمد و خوب درخشید. امروز بسیاری از انسان‌ها از این مسیر پیروی کرده و در آن حرکت می‌کنند و در حوزه جهاد تبیین ایفای نقش می‌کنند. خطبه‌های حضرت زهرا(س) عجیب است. او در این سن کم با فرزندان کوچک خود در مسجد النبی حاضر شد و خطبه خواند و خطبه او از بهترین خطبه‌های عربی دنیاست. روزی که ایشان در مسجد حاضر شدند، هم مجروح بود، هم عزادار بود، هم سقط جنین کرده بود، و با کمک دیگران ایستاد و خطبه غرّایی در دفاع از اسلام ناب خواند. این همان جهاد تبیین به معنای واقعی کلمه است. همین مسیر استمرار پیدا کرد.  بعد از آن نیز یکی از محورهای اصلی فرزندانشان و حضرت زینب(س) و اهل بیت عصمت و طهارت(ع) جهاد تبیین شد. همه اینها تصویر یک بانوی بزرگ در اسلام به نام فاطمه زهرا(س) است. از این اسوه و الگو باید پیروی کنیم. تجسس، غیبت، بدگویی، بد دلی در زندگی حضرت زهرا(س) راه ندارد و هر چه هست خوب است. « لَوْ کانَ الْحُسْنُ(هَیئَةً لَکانَتْ) فَاطِمَة» هر چه خوبی در عالم است در فاطمه(س) مجسم شده است و او مجموع همه خوبی‌هاست. خداوند به ما خادمانِ فرزندانِ حضرت زهرا(س) توفیق دهد روز به روز از این الگو بیشتر بهره ببریم. چکیده صحبت این است که ما این الگو را در مرئا(محل رؤیت) و منظر خودمان بگذاریم و دائما به دنبال این الگو حرکت کنیم و به آن عمل نماییم و اینگونه در مسیر اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام پیش رویم.