تولیت حرم مطهر با اشاره به به آیه ۵۲ سوره فرقان که خداوند متعال در آن می‌فرماید «فَلَا تُطِعِ الْكَافِرِينَ وَجَاهِدْهُمْ بِهِ جِهَادًا كَبِيرًا»؛ «و از کافران اطاعت مکن و بدینوسیله با آنان به جهادی بزرگ بپرداز»، اظهار کرد:  در عصر ما، جبهه مقاومت اسلامی، به این آیه جامعه عمل پوشانده است. همانگونه که پیامبر(ص) به آن عمل کرده است، و این بهترین جهاد می‌باشد. در مسئله فلسطین، به این آیه به خوبی عمل شده است و پیامبر(ص) هم همین‌گونه عمل کرده‌‌اند و با قاطعیت با کفار برخورد و مقابله نمودند.

امروز پنج‌شنبه ۲۷ دی ۱۴۰۳، حجت الاسلام و المسلمین دکتر ابراهیم کلانتری، تولیت آستان مقدس احمدی و محمدی علیهماالسلام، در جلسه هشتاد و هشتم «جهاد تبیین» و شصت و سوم از سلسله مباحث «ولایت فقیه»، که در سالن شهید آیت الله دستغیب برگزار گردید، به بررسی و تبیین «اصل نبوت» به عنوان سومین رکن اصلی جهان‌بینی اسلام و «مأموریت‌‌های اصلی پیامبران الهی» پرداخت.

به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل آستان مقدس، استاد دانشکده معارف و اندیشه اسلامی دانشگاه تهران، در ابتدای این جلسه ضمن عرض تسلیت وفات حضرت زینب کبری(سلام الله علیها) گفت: در ادامه بررسی اصول اساسی جهان‌بینی اسلام که از پایه‌های نظریه «ولایت فقیه» شمرده می‌شوند، و پس از تبیین «اصل توحید» به عنوان محور و اساس این جهان‌‌بینی و «اصل معاد»، سومین اصل یعنی «نبوت» را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار می‌دهیم.

وی بیان کرد: هدف از بیان این اصول، مرور و یادآوری آن برای انسان است که هم برای مبحث «ولایت فقیه» و هم سایر امور زندگی و هجمه‌هایی که وجود دارد مفید می‌باشد؛ اگر در این زمینه غفلت صورت بگیرد همه‌چیز انسان کم‌کم از دست می‌رود و باعث فراموشی و بی‌هویتی مسائل دینی او می‌شود و افرادی که مؤمن و متدین بودند صد و هشتاد درجه تغییر می‌کنند و به یک انسان بی اعتقاد تبدیل می‌شوند، همه‌ ما چنین افرادی را مشاهده کرده‌ایم که یک زمانی در اوج باور و اعتقادات بودند اما زمانی فرا می‌رسد که در مقابل اعتقادات، اصول و ارزش‌های خود می‌ایستند و نهایتاً هم عاقبت به شر می‌شوند؛ به‌همین خاطر این یادآوری و مرور اصول اعتقادی برای همه ابعاد فکری و اندیشه زندگی‌ ما لازم می‌باشد. ما براساس آیات قرآنی این اصول و مبانی را تبیین می‌کنیم.

رئیس انجمن علمی انقلاب اسلامی، با بیان این که نبوّت تضمین کننده هدفداری جهان و انسان، گفت: آغاز از مبدأ معین یعنی خدای حکیم، حلیم و قادر و حرکت به سمت مقصد معین، یعنی خداوند متعال و با لحاظ «یَومُ الحِساب»، «یَومُ القیامه» و«یَومُ ‌الحشر» که قرار است ذره المثال تمام جزئیات رفتار و سکنات ما در آخرت مورد بررسی گردد، به صورت منطقی این نتیجه را در پی دارد که مجموعه‌‌ هستی و از جمله انسان برای نیل به هدف معینی پا به عرصه‌‌ وجود گذاشته و هرگز عَبَث و بیهوده آفریده نشده‌‌اند. قرآن کریم به صراحت این حقیقت را  در آیات ۲۷ سوره ص و ۱۱۵ سوره مومنون به آدمیان یادآوری کرده است:

«وَ ما خَلَقْنَا السَّماءَ وَ الْأَرْضَ وَ ما بَيْنَهُما باطِلًا...» ؛ «ما آسمان و زمین و هر آن چه بین آنهاست را باطل و بیهوده نیافریدیم»؛ (سوره ص، آیه ۲۷)

«أَفَحَسِبْتُمْ أَنَّمَا خَلَقْنَاكُمْ عَبَثًا وَأَنَّكُمْ إِلَيْنَا لَا تُرْجَعُونَ»؛ «آیا گمان کرده‌‌اید که ما شما را بیهوده آفریده‌‌ایم و شما به سوی ما باز گردانده نخواهید شد؟»؛ (سوره مؤمنون، آیه ۱۱۵).

وی تصریح کرد: در این آیات بیان شده است که تمام موجودات هستی از ریز و درشت، بیهوده آفریده نشده‌اند و همه داری یک هدف و انگیزه مشخص و معین می‌باشند؛ «وَ ما بَيْنَهُما»؛ نیز اشاره به انسان‌ها دارد، پس آفرینش موجودات باطل و بیهوده نیست و در این آیات به این اشاره شده است که همه به سوی خدا باز خواهند گشت. این هدف‌‌دار بودن آفرینش مستلزم آن است که افزون بر دستگاه‌‌های شناختی که در وجود آدمیان تعبیه شده است، راهنمایانی نیز از سوی خداوند برای آدمیان برگزیده شوند تا شناخت‌‌های آدمیان نسبت به هستی و از جمله حقیقت وجودی انسان را به کمال برسانند، غبار غفلت و فراموشی را از فطرت الهی انسان‌‌ها برگیرند، عقل‌‌های آدمیان را شکوفا سازند، و افزون بر یادآوری مبدأ و مقصد هستی و معرفی دقیق و همه‌‌ جانبه آن، آدمیان را نسبت به راه درست بندگی و شیوه و چگونگی حرکت در مسیر تکاملی خود یاری دهند.

این استاد حوزه و دانشگاه اظهار کرد: در نگاه صریح قرآن کریم، اهمیت حضور راهنمایان منصوب الهی در حیات آدمیان، تا بدانجاست که هیچ امّتی در بستر تاریخ از این لطف و رحمت ویژه الهی محروم نمانده است و به روشنی در سوره های نحل و فاطر به این موضوع اشاره شده است:

«وَ لَقَد بَعَثنا فی کلِّ اُمَّةٍ رَسولاً اَن اعبُدُوا اللهَ وَاجتَنِبُوا الطّاغُوت»؛ «در هر امتی رسولی را مبعوث کردیم که از آنان بخواهد خدا را عبادت کنید و از طاغوت بپرهیزید».( آیه ۳۶ سوره نحل)

در قرآن کلمه «الله» و «طاغوت» روبروی یکدیگر قرار داده شده است و قرآن این دوگانه را اینگونه در آیه ۲۵۷ سوره بقره بیان کرده است:

«ٱللَّهُ وَلِيُّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ يُخرِجُهُم مِّنَ ٱلظُّلُمَتِ إِلَى ٱلنُّورِ وَٱلَّذِينَ كَفَرُواْ أَولِيَاؤُهُمُ ٱلطَّـغُوتُ يُخرِجُونَهُم مِّنَ ٱلنُّورِ إِلَى ٱلظُّلُمَتِ أُوْلَـئِكَ أَصحَبُ ٱلنَّارِ هُم فِيهَا خَلِدُونَ»؛ «خدا ياور مؤمنان است. ايشان را از تاريكي‌ها به روشنى مى‌برد. ولى آنان كه كافر شده‌اند طاغوت ياور آنهاست، كه آنها را از روشنى به تاريكي‌ها مى‌كشد. اينان جهنميانند و همواره در آن خواهند بود».

وی ادامه داد: «أولِيَاؤُهُمُ» جمع است ولی «ٱلطَّـغُوتُ» مفرد است، چونکه طاغوت داری مصادیق زیادی است اما «الله» همیشه همین گونه بیان شده است و مصداق ندارد؛ «لا اله الا الله»؛ غیر از الله اصلاً اله دیگر وجود ندارد اما برای طاغوت مصادیق زیادی وجود دارد از جمله نفس انسان؛ طاغوت یعنی چیزی که از حدود الهی طغیان کرده است بعضی وقت‌ها اینقدر طغیان در انسان جدی می‌شود که برای او خدا می‌شود یعنی عکس این آیه صورت می‌گیرد. طاغوت یعنی چیزی که خود انسان بیان می‌کند و در وجود او حضور دارد از جمله غرور، کبر، حق‌کشی و... که هرکدام مرتبه‌ای دارد به طور مثال بعضی از انسان‌ها خودشان را خدا می‌دانند «فَقَالَ أَنَا رَبُّكُمُ ٱلأَعلَى»؛ یا اینکه انسان دو رکعت نماز خوانده، عبادت کرده، قدمی در راه خیر برداشته یا مطلبی را فرا گرفته است که این برای او به طاغوت نفس تبدیل می‌شود و خود را از سایر بندگان خدا برتر می‌داند، همه این‌ها مصادیق طاغوت است. تمام پیامبران الهی فقط برای همین آمده‌اند که ما را به بنده «الله» و تسلیم در مقابل او بودن، تبدیل کنند.

«وَ اِن مِن اُمّةٍ اِلّا خَلا فیها نذیرٌ»؛ «هیچ امتی نیست مگر اینکه پیامبری داشته است».( آیه ۲۴ سوره فاطر)

دکتر کلانتری گفت: بعثت پیامبران با همراه آوردن گنجینه گراسنگ وحی، جهانی پیش روی آدمیان می‌‌گشاید که هرگز با ابزارهایی همچون علوم حسّی و تجربیِ محض به دست آمدنی نبوده و نیست. در حقیقت با بعثت پیامبران و نزول وحی مجموعه‌‌ای از آگاهی‌‌ها و هدایت‌‌ها که آدمیان برای نیل به سعادت حقیقی و کمال انسانی و نیل به مقام والای بندگی نیاز داشته در اختیار آنان قرار داده شده و بدینوسیله حجّت بر آدمیان تمام می‌‌گردد.

وی در ادامه به تعدادی از آیات قرآن، در این زمینه اشاره کرد:

«رُسُلاً مُبشّرینَ و مُنذرینَ لِئَلّا یَکُون لِلنّاسِ عَلَی اللهِ حُجَّةٌ بَعدَ الرُّسُلِ و کانَ اللهُ عزیزاً حَکیماً»؛ «ما پیامبرانی بشارت دهنده و بیم دهنده فرستادیم تا مردم را بر خدا حجتی نباشد و خدا پیروز و حکیم است»؛ (سوره نساء، آیه ۱۶۵).

«لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ إِذْ بَعَثَ فِيهِمْ رَسُولًا مِنْ أَنْفُسِهِمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَإِنْ كَانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِي ضَلَالٍ مُبِينٍ»؛ « به تحقیق خداوند بر مؤمنان منّت نهاد که رسولی از جنس خودشان را در میان آنان برانگیخت تا آیات او را بر آنان بخواند، جانشان را از ناپاکی‌‌ها پاک کند، کتاب خدا و حکمت را به آنان آموزش دهد، گرچه پیش از آن در گمراهی آشکار سیر می‌‌کردند»؛ (سوره آل عمران، آیه ۱۶۴).

«كَمَا أَرْسَلْنَا فِيكُمْ رَسُولًا مِنْكُمْ يَتْلُو عَلَيْكُمْ آيَاتِنَا وَيُزَكِّيكُمْ وَيُعَلِّمُكُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَيُعَلِّمُكُمْ مَا لَمْ تَكُونُوا تَعْلَمُونَ»؛ «همانگونه که رسولی را از جنس خودتان در میان شما برانگیخت تا آیات ما را بر شما تلاوت کند، شما را از ناپاکی‌‌ها پاک گرداند و کتاب خدا و حکمت را به شما بیاموزد و آنچه را نمی‌‌دانستید به شما آموزش دهد»؛ (سوره بقره، آیه ۱۵۱).

تولیت حرم مطهر تصریح کرد: خداوند ابزارهای علم تجربی و تعقل را به انسان‌ها داده است هم عقل نظری و هم عقل عملی؛ عقل نظری یک سلسله شناخت و آگاهی به انسان می‌ دهد و یک سلسله شناخت بشر را کنترل می‌کند و اینکه چقدر آگاهی به انسان‌ها می‌دهد، در دروس فلاسفه جای بحث دارد و در این زمینه کتاب‌هایی هم منتشر شده است. کار دوم عقل، کنترل است یعنی حرکت انسان را تنظیم می‌کند، این یعنی عقل عملی؛ باید و نباید‌ها را نیز عقل نظری بیان می‌کند؛ عقل عملی یعنی فرمان حرکت انسان؛ عقل از ماده «عقال» است یعنی نگهدارنده؛ یکی از ویژگی‌های عقل بشر این است که حرکت انسان را مدیریت می‌کند؛ او را به سمت رفتاری می‌کشاند و از رفتاری خاص دور می‌کند؛ به طور مثال یک جایی چیزی برای انسان مضر است که عقل از اینکه انسان به آن سمت برود او را برحذر می‌دارد؛ چرا؟ زیرا که عقل می‌داند برای انسان خطراتی در بر دارد، پس او را کنترل می‌کند که به آن سمت نرود. پس با این وجود کسری انسان چیست که باید پیامبران مبعوث شوند؟ هنوز یک مفاهیمی وجود دارد که برای انسان ناشناخته است و ابراز بی اطلاعی می‌کند، اینجاست که پیامبران حضور پیدا می‌کنند و آن بخش ندانسته بشر را که حتی عقل هم نمی‌داند، کامل می‌کنند و حجت خدا بر انسان تمام می‌شود، نقش وحی و پیامبران، اتمام حجت بر انسان‌ها است و با این اوصاف انسان در قیامت و در زمان حساب و کتاب نمی‌تواند ادعا کند که کسی مطالب را به من نگفته بود و متوجه آن نبودم. عقل بشر به انسان می‌گوید که در مقابل خالق و ولی نعمت خود متواضع باشد، و در مقابل پروردگار خود بندگی کند؛ و چگونه بندگی کردن را نیز با وحی برای بشر توضیح و تشریح می‌کند.

این استاد حوزه و دانشگاه، در ادامه به آیاتی که تشریح کننده چگونگی بندگی انسان‌ها است، اشاره کرد و گفت:

أَقِمِ ٱلصَّلَوةَ لِدُلُوكِ ٱلشَّمسِ إِلَى غَسَقِ ٱلَّيلِ وَقُرءَانَ ٱلفَجرِ إِنَّ قُرءَانَ ٱلفَجرِ كَانَ مَشهُودا»؛ «از هنگام زوال خورشيد تا آنگاه كه تاريكى شب فرا مى‌رسد نماز را برپاى دار، و نيز نماز صبحگاه را. و نماز صبحگاه را همگان حاضر شوند.»؛ (سوره اسراء، آیه ۷۸).

يَـأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ كُتِبَ عَلَيكُمُ ٱلصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى ٱلَّذِينَ مِن قَبلِكُم لَعَلَّكُم تَتَّقُونَ»؛ «اى كسانى كه ايمان آورده ايد، روزه گرفتن بر شما مقرّر شده است، همان طور كه بر [امت هاى] پيشين از شما مقرر شده بود، باشد كه پروا پيشه كنيد»؛ (سوره بقره، آیه۱۸۳).

شَهرُ رَمَضَانَ ٱلَّذِي أُنزِلَ فِيهِ ٱلقُرءَانُ هُدى لِّلنَّاسِ وَبَيِّنَت مِّنَ ٱلهُدَى وَٱلفُرقَانِ فَمَن شَهِدَ مِنكُمُ ٱلشَّهرَ فَليَصُمهُ وَمَن كَانَ مَرِيضًا أَو عَلَى سَفَر فَعِدَّة مِّن أَيَّامٍ أُخَرَ يُرِيدُ ٱللَّهُ بِكُمُ ٱليُسرَ وَلَا يُرِيدُ بِكُمُ ٱلعُسرَ وَلِتُكمِلُواْ ٱلعِدَّةَ وَلِتُكَبِّرُواْ ٱللَّهَ عَلَى مَا هَدَىكُم وَلَعَلَّكُم تَشكُرُونَ»؛ «ماه رمضان، كه در آن براى راهنمايى مردم و بيان راه روشن هدايت و جدا ساختن حق از باطل، قرآن نازل شده است. پس هر كس كه اين ماه را دريابد، بايد كه در آن روزه بدارد. و هر كس كه بيمار يا در سفر باشد، به همان تعداد از روزهاى ديگر. خدا براى شما خواستار آسايش است نه سختى و تا آن شمار را كامل سازيد. و خدا را بدان سبب كه راهنماييتان كرده است به بزرگى ياد كنيد و سپاس گوييد.»؛ (سوره بقره، آیه ۱۸۵).

تولیت آستان مقدس، در ادامه به جمله‌ای از مقام معظم رهبری(مدظله العالی) پیرامون جایگاه «وحی» اشاره کرد؛ «انسان بدون هدایت وحی، بدون آنکه وحی به سراغ او بیاید و به دادش برسد، نمی‌‌تواند خودش را به سر منزل سعادت برساند؛ و وقتی وحی آمد، عقل را سرکوب نمی‌‌کند، همچنانی که غریزه را سرکوب نمی‌‌کند، همچنانی که حواس ظاهره را از بین نمی‌‌برد، نه؛ می‌‌آید حواس ظاهره را، غرایز انسانی و بشری را، نیروی خرد و اندیشه آدمی را تقویت می‌‌کند، تهذیب می‌‌کند، تزکیه می‌‌کند، دستگیری می‌‌کند، به او می‌‌آموزد. این وظیفه وحی است؛ بنابراین فلسفه نبّوت این است»؛(امام خامنه‌ای، طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن، ص۳۱۷)

دکتر کلانتری تصریح کرد: از همین جا رکن سوم جهان‌بینی قرآن متولد می‌‌گردد و آن «اصل نبوت» برای تضمین هدفداری جهان و انسان است. همان فرمایشی که حضرت علی علیه السلام در خطبه اول نهج البلاغه به آن اشاره کردند که عقل می‌آید و فطرت را شکوفا می‌کند و غبار را از فطرت‌ها می‌‌زداید و پاک می‌کند، وحی دفائن عقول را باز می‌کند یعنی معدن‌های عقل را یکی یکی برای بشر باز می‌کند، وحی غرایزی را که خدا در نهاد انسان گذاشته است در مسیر درست خود قرار می‌دهد، یعنی از هرج و مرج و فضای حیوانی انسان را بیرون می‌کشاند.

وی ادامه داد: اینکه حضرت امام خمینی(ره) فرمودند فقه، تئوری کامل اداره انسان از گهواره تا گور است، اشاره به فقهی دارد که مبتنی بر وحی الهی است و همه چیز را شفاف و دقیق برای ما بیان می‌کند و هر چیزی را در جای خود قرار می‌دهد و هیچ چیزی را سرکوب نمی کند و از انسان چیزی را نمی‌گیرد؛ از زمانی که بشر در گهواره است برای او حساب و کتاب قرار داده شده است. این مقتضای عقل بشر است؛ زمانی که به عقل گفته می‌شود خدا بشر را آفرید و داری مقصد و حسابرسی دقیق است، عقل بشر لازم می‌بیند که برای رسیدن به این نتایج باید برنامه، اطلاعات و هدایتگر داشته باشد؛ لذا همین عقل خدا‌دادی بشر، ضرورت بعثت پیامبران و نزول وحی را اثبات می‌کند و این همان برهان عقلی بر ضرورت بعثت پیامبران و نزول وحی است.

تولیت آستان مقدس، در ادامه به بیان مأموریت‌های اصلی پیامبران الهی پرداخت و گفت: با تحلیل دقیق آیات قرآن در باب مسئولیت‌‌های اصلی پیامبران الهی و از جمله پیامبر اسلام(صلوات الله علیه)، پنج مسئولیت را می‌توان به عنوان اصلی‌‌ترین مأموریت‌های پیامبران الهی برشمرد. نخست؛ «دریافت معصومانه وحی» است؛ از آنجایی که قرا است وحی، حجت را تمام کند پس باید بدون هیچ کم و کاستی دریافت و ابلاغ شود، به همین جهت باید کسی باشد که معصومانه و دقیق وحی را دریافت بکند.در این زمینه به آیات زیر می‌توان اشاره کرد:

 «إِنَّا سَنُلْقِي عَلَيْكَ قَوْلًا ثَقِيلًا»؛ «حقیقت آن است که ما سخن سنگینی را بر تو القاء می‌‌کنیم» (سوره مزمل، آیه ۵)؛

«وَإِنَّكَ لَتُلَقَّى الْقُرْآنَ مِنْ لَدُنْ حَكِيمٍ عَلِيمٍ»؛ «و حقیقت آن است که تو قرآن را از جانب خدای حکیم و آگاه دریافت می‌‌کنید» (سوره نمل، آیه ۶)؛

«وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْلَا نُزِّلَ عَلَيْهِ الْقُرْآنُ جُمْلَةً وَاحِدَةً كَذَلِكَ لِنُثَبِّتَ بِهِ فُؤَادَكَ وَرَتَّلْنَاهُ تَرْتِيلًا»؛ «و آنان که کافر شدند می‌‌گویند چرا قرآن یکجا بر او نازل نشده، اینگونه (به تدریج نازل) می‌‌شود تا با آن قلبت تثبیت شود و قرآن را به آرامی بر تو خواندیم (تا به درستی آن را دریافت کنی)» (سوره فرقان، آیه ۳۲)؛

«لَا تُحَرِّكْ بِهِ لِسَانَكَ لِتَعْجَلَ بِهِ * إِنَّ عَلَيْنَا جَمْعَهُ وَقُرْآنَهُ * فَإِذَا قَرَأْنَاهُ فَاتَّبِعْ قُرْآنَهُ»، «(ای پیامبر! به هنگام نزول وحی) زبانت را بخاطر عجله براى خواندن آن [= قرآن] حركت مده. چرا كه جمع ‏كردن و خواندن آن بر عهده ماست. پس هر گاه آن را خوانديم از خواندن آن پيروى كن» ( سوره قیامت، آیات ۱۶ ـ ۱۸).

این استاد حوزه و دانشگاه، دومین مأموریت‌‌ اصلی پیامبران الهی را «ابلاغ معصومانه وحی» دانست و گفت: کسی که وحی را دقیق و درست دریافت می‌کند، باید آن را هم به درستی به بشر انتقال بدهد و ابلاغ وحی باید معصومانه باشد یعنی بدون کوچک‌ترین تغییر، تا انسان بتواند به هدف اصلی و نهایی خود برسد.

وی در همین راستا به آیاتی از قرآن کریم اشاره کرد: «وَاتْلُ مَا أُوحِيَ إِلَيْكَ مِنْ كِتَابِ رَبِّكَ لَا مُبَدِّلَ لِكَلِمَاتِهِ وَلَنْ تَجِدَ مِنْ دُونِهِ مُلْتَحَدًا»؛ «آنچه را از کتاب پروردگارت بر تو وحی شده است (برمردمان) تلاوت کن، هیچ چیز سخنان او را تغییر نمی‌‌دهد و هرگز پناهی جز او نمی‌‌یابی» (سوره کهف، آیه ۲۷)؛

«وَلَوْ تَقَوَّلَ عَلَيْنَا بَعْضَ الْأَقَاوِيلِ * لَأَخَذْنَا مِنْهُ بِالْيَمِينِ * ثُمَّ لَقَطَعْنَا مِنْهُ الْوَتِينَ»؛ « اگر (پیامبر) سخنی (غیر از آنچه بر او وحی شده است) را بر ما ببندد،  قطعا گریبانش را می‌‌گیریم، آنگاه رگ گردنش را قطع می‌‌کنیم» (سوره حاقه، آیات ۴۴ و ۴۵ و ۴۶)؛

«يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ وَاللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ»؛ «ای پیامبر! آنچه را از ناحیه پروردگارت بر تو نازل شده ابلاغ کن و اگر انجام ندهی رسالت پروردگار را ابلاغ نکرده‌‌ای، و خداوند تو را از مردمان در امان می‌‌دارد، حقیقت آن است که خداوند کافران را هدایت نمی‌‌کند» (سوره مائده، آیه ۶۷).

دکتر کلانتری سومین مأموریت‌‌ اصلی پیامبران الهی را «تبیین و تشریح معصومانه وحی» بیان کرد و گفت: پیامبران باید این وحی دریافتی را برای مخاطبان به درستی و روشنی تبیین کنند؛ اگر این کار به درستی بیان نشود، ماموریت پیامبران الهی کامل نمی‌شود و بشر به مقصد و هدف نهایی خود نمی‌رسد؛ این موضوع به روشنی در آیات ۴ سوره ابراهیم و ۴۴ سوره نحل بیان شده است:

«وَ ما اَرسَلنا مِن رَسُولٍ الّا بِلِسانِ قَومِهِ لیُبیِّن لَهُم»؛ «ما هیچ پیامبری را جز به زبان قومش نفرستادیم تا برای آنان (حقایق وحی را) تبیین کند».

 «...وَأَنْزَلْنَا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيْهِمْ وَلَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ» «ما ذکر (قرآن) را بر تو (ای پیامبر) نازل کردیم تا برای مردم آنچه را به سوی آنان فرود آمده است تبیین کنی و امید آن است که بیاندیشند».

استاد دانشگاه تهران، چهارمین مأموریت‌‌ اصلی پیامبران الهی را «اجرای معصومانه آموزه‌‌های اجتماعیِ وحی در زوایای زندگی اجتماعی مؤمنان» بیان کرد و گفت: پیامبران فقط دریافت کننده و ابلاغ کننده وحی نبودند و دست به اقدام هم می‌زدند؛ آیا اقدامات پیامبران ممکن است اشتباه بوده باشد؟ خیر. اگر اینگونه باشد بشر را در مسیر درست هدایت نکرده‌اند و حجت تمام نمی‌شود؛ به عنوان مثال در آیه ۷۳ سوره توبه اشاره شده است که جنگ‌های پیامبر(ص) هم بر اساس دستور خداوند و مقابله با کفار بوده است: «يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ جَاهِدِ الْكُفَّارَ وَالْمُنَافِقِينَ وَاغْلُظْ عَلَيْهِمْ وَمَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ»؛ «ای پیامبر! با کافران و منافقان جهاد کن و بر آنان سخت بگیر، و جایگاهشان جهنم است و بد جایگاهی است».

وی در ادامه، پنج آیه دیگر از قرآن کریم، در باب چهارمین مأموریت‌‌ اصلی پیامبران الهی، بیان کرد؛

«فَلَا تُطِعِ الْكَافِرِينَ وَجَاهِدْهُمْ بِهِ جِهَادًا كَبِيرًا»؛ «و از کافران اطاعت مکن و بدینوسیله با آنان به جهادی بزرگ بپرداز»؛ (سوره فرقان، آیه ۵۲)؛

در عصر ما، جبهه مقاومت اسلامی، به این آیه جامعه عمل پوشانده است. همانگونه که پیامبر(ص) به آن عمل کرده است، و این بهترین جهاد می‌باشد. فرعون‌های زمان از جمهوری اسلامی ایران می‌خواهد که دنبال‌رو آنان باشیم و علی الدوام آن را بیان می‌کنند. در مسئله فلسطین به این آیه به خوبی عمل شده است و پیامبر(ص) هم همین گونه عمل کرده‌‌اند و با قاطعیت با کفار برخورد و مقابله کردند و این یک نوع جهاد کبیر شد. آیا مقابله پیامبر(ص) با یهودی‌های مدینه می‌تواند غیر معصومانه و بر طبق امیال شخصی پیامبر(ص) بوده باشد؟! خیر. بلکه آن اجرای معصومانه وحی در متن زندگی مسلمانان است.

«إِنَّا أَنْزَلْنَا إِلَيْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ لِتَحْكُمَ بَيْنَ النَّاسِ بِمَا أَرَاكَ اللَّهُ وَلَا تَكُنْ لِلْخَائِنِينَ خَصِيمًا»؛ «حقیقت آن است که ما قرآن را به درستی بر تو نازل کردیم تا در میان مردمان بر اساس آنچه خداوند مقرر کرده است حکم کنی و هرگز حامی خائنان مباش» ( آیه ۱۰۵ سوره نساء).

حکومت پیامبر(ص) طبق دستورات الهی بر ما حجت است؛ و در این آیه به پیامبر(ص) دستور داده شده است که با خائنان دوستی نکن و با آنان دشمن باش؛ «خَصِيمًا»؛ یک کلمه دو وجهی است و داری معنی دشمن بودن و دوستی نکردن، است.  بر این اساس پیامبر(ص) از خائنان پشتیبانی نکرد و این سیره پیامبران است.

«فَلَا وَرَبِّكَ لَا يُؤْمِنُونَ حَتَّى يُحَكِّمُوكَ فِيمَا شَجَرَ بَيْنَهُمْ ثُمَّ لَا يَجِدُوا فِي أَنْفُسِهِمْ حَرَجًا مِمَّا قَضَيْتَ وَيُسَلِّمُوا تَسْلِيمًا»؛ «به پروردگارت قسم آنان ایمان نیاورده‌‌اند مگر آنکه در آنچه گرفتار مشاجره و اختلاف شده‌‌اند تو را حَکَم قرار دهند آنگاه در درون خود از آنچه تو قضاوت کرده‌‌ای هیچ ناخشنودی احساس نکنند و به طور کامل تسلیم (رأی تو) باشند».( آیه ۶۵ سوره نساء)

این یک دستور العمل اجتماعی می‌باشد و مسئول این کار پیامبر(ص) است، این هم یکی از ماموریت‌های پیامبران الهی است و عمل پیامبر(ص) در این زمینه معصومانه است و یک حجت برای ما می‌باشد.

این استاد حوزه و دانشگاه، در ادامه به آیات ۳۶ سوره احزاب و ۴۸ سوره مائده، در باب چهارمین مأموریت‌‌ اصلی پیامبران الهی اشاره کرد؛

 «وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ وَلَا مُؤْمِنَةٍ إِذَا قَضَى اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَمْرًا أَنْ يَكُونَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ وَمَنْ يَعْصِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا مُبِينًا»؛ «و هیچ مرد و زن مؤمنی را در کارهایشان که خداوند و رسولش در آن کار حکم کرده‌‌اند اختیاری نیست و هر کس که از (دستور) خدا و رسولش سرپیچی کند یقیناً به گمراهی آشکاری گرفتار شده است».

«وَأَنْزَلْنَا إِلَيْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقًا لِمَا بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ الْكِتَابِ وَمُهَيْمِنًا عَلَيْهِ فَاحْكُمْ بَيْنَهُمْ بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاءَهُمْ عَمَّا جَاءَكَ مِنَ الْحَقِّ ... »؛ « قرآن رابه راستی بر تو نازل کردیم در حالی که تصدیق کننده کتاب‌‌های آسمانی پیش از خود و نگهبان آنهاست. پس میان مردم بر اساس آنچه خداوند نازل کرده حکم بران و از خواسته‌‌های آنان که سرپیچی از آنچه به حق به سوی تو آمده تبعیت مکن».

رئیس انجمن علمی انقلاب اسلامی، پنجمین مأموریت‌‌ اصلی پیامبران الهی را «ولایت معنوی و ایفای نقش انسان کامل در هستی» بیان کرد و گفت: ولایت معنوی یعنی ایفای حلقه اتصال بین خالق و مخلوق یعنی آن انسان کاملی که می‌تواند پیام الهی را دریافت و ابلاغ کند و به آن مقام والای الهی رسیده است، انسانی که در ابتدا بر روی خود کار کرده و به مقام قرب الهی رسیده و خدا با او حرف می‌زند و جایگاه نزول وحی می‌شود و امین وحی الهی و خداوند می‌گردد.

وی در ادامه، آیاتی از کلام الل مجید، راجع‎به پنجمین مأموریت‌‌ اصلی پیامبران الهی، بیان کرد؛

«سُبْحَانَ الَّذِي أَسْرَى بِعَبْدِهِ لَيْلًا مِنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الْأَقْصَى الَّذِي بَارَكْنَا حَوْلَهُ لِنُرِيَهُ مِنْ آيَاتِنَا إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ»؛ «پاک و منزه است خدایی که بنده‌‌اش (محمد) را در شبی از مسجد‌‌الحرام تا مسجد الاقصی که پیرامونش را مبارک کرده‌‌ایم سیر داد تا آیاتی از آیاتمان را به او نشان دهیم به حقیقت او شنوا و بینا است». (آیه ۱ سوره اسرا)

«وَمَا يَنْطِقُ عَنِ الْهَوَى * إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْيٌ يُوحَى * عَلَّمَهُ شَدِيدُ الْقُوَى * ذُو مِرَّةٍ فَاسْتَوَى * وَهُوَ بِالْأُفُقِ الْأَعْلَى * ثُمَّ دَنَا فَتَدَلَّى * فَكَانَ قَابَ قَوْسَيْنِ أَوْ أَدْنَى * فَأَوْحَى إِلَى عَبْدِهِ مَا أَوْحَى»؛ «و(پیامبر) از سر هوا سخن نمی‌‌گوید. (سخن او) فقط وحی است که بر او وحی شده است. آن را (فرشته‌‌ای) صاحب بنیه‌‌ای قوی بدو تعلیم داده است. (فرشته‌‌ای) نیرومند که در مقامِ خود استوار است. در حالی که او (محمد) در افقی بالا قرار داشت. آنگاه نزدیک و نزدیک‌‌تر شد. تا (فاصله‌‌اش) به اندازه دو قوس کمان و یا نزدیک‌‌تر شد. آنگاه به بنده‌‌اش (محمد) آنچه را باید وحی کند وحی کرد». (آیات ۳ تا ۱۰ سوره نجم)

وی ادامه داد: آیه ۹ سوره حدید نیز مقام بندگی پیامبر(ص) را بیان می‌کند و اینکه مقام عبودیت واقعی و بندگی خالص الهی، زیر ساخت برای نزول وحی خداوند بر انسان است:

«هُوَ الَّذِی یُنَزِّلُ عَلى عَبْدِهِ آیات بَیِّنات لِیُخْرِجَکُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ وَ إِنَّ اللّهَ بِکُمْ لَرَؤُفٌ رَحِیمٌ»؛ «او کسی است که آیات روشنی بر بنده‌اش (محمد) نازل می‌کند تا شما را از تاریکی‌ها به سوی نور برد؛ و خداوند نسبت به شما مهربان و رحیم است».

همانگونه که بیان شده است، ایشان در ابتدا عبد بودند و بعد رسول خداوند شدند؛ «أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ». بر طبق روایات هیچ‌گاه زمین از حجت خدا خالی نیست و انسان‌های اوج گرفته و به مقام قرب الهی رسیده همیشه حضور دارند و رابط بین انسان و خالق و برعکس هستند. به روشنی در حدیثی از امام صادق(ع) به این موضوع اشاره شده است: «لولا الحجه لساخت الارض باهلها»؛ «اگر حجت خدا نبود، مسلماً زمین ساکنانش را فرو می‌برد».

خداوند متعال در آیات ۱۲۸ سوره توبه و ۴ سوره قلم می‌فرماید: «لَقَدْ جَاءَكُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِكُمْ عَزِيزٌ عَلَيْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِيصٌ عَلَيْكُمْ بِالْمُؤْمِنِينَ رَءُوفٌ رَحِيمٌ»، به راستی برای شما رسولی از خودتان آمد، که دشوار است بر او که شما در رنج و محنت قرار گیرید، بر (هدایت) شما حریص و بر مؤمنان بسیار دلسوز و مهربان است؛ «وَإِنَّكَ لَعَلَى خُلُقٍ عَظِيمٍ» ، و حقیقت آن است که تو (ای پیامبر) بر اوج صفات بزرگ اخلاقی قرار داری.

وی در پایان اظهار کرد: قرآن محصول دریافت و ابلاغ معصومانه وحی است؛ ۶۲۳۶ آیه قرآن این را بیان می‌کنند و در زمینه این امانت الهی، حتی یک آیه هم کم و زیاد نشده است و همه دقیق بیان شده و در جای خود قرار گرفته است. فرمایشات پیامبر گرامی اسلام(ص) که با سند صحیح به دست ما رسیده است در جهت سیره عملی پیامبر(ص) و تبیین و اجرای معصومانه وحی در زندگی مومنان می‌باشد و بُعد معنوی آن نیز همان ماموریت پنجم پیامبران الهی، یعنی نقش انسان کامل در هستی است. ان‌شاءالله ارتباط اصل نبوت با ولایت فقیه در جلسات بعد، بیان خواهد شد.

شایان ذکر است در ادامه نشست امروز، حجت الاسلام والمسلمین دکتر کلانتری، پاسخگوی سوالات حاضران در جلسه بودند. هم‌اکنون این سوالات و پاسخ های تولیت حرم مطهر، در فایل صوتی جلسه، در سایت حرم مطهر قابل استماع است.

 سلسله مباحث با موضوع «ولایت فقیه»، پنجشنبه‌ها از ساعت ۸ صبح در سالن شهید آیت الله دستغیب برگزار و به صورت زنده از کانال آپارات به نشانی aparat.com/shahecheragh/live پخش می‌گردد. همچنین متن سخنان تولیت حرم مطهر و  فایل های صوتی و تصویری کامل جلسات به همراه پرسش و پاسخ ها در بخش ویژه سلسله مباحث ولایت فقیه در پایگاه اطلاع رسانی آستان مقدس حضرت شاهچراغ علیه السلام، به نشانی shahecheragh.ir/velayat قابل دریافت است.

علاقه‌مندان با عضویت در کانال ایتای eitaa.com/shahecheragh_velayat می‌توانند اطلاعیه ها و اخبار هر جلسه را مطالعه فرمایند.

از عموم مردم، به‌ویژه دانشجویان دانشگاه‌ها و طلاب حوزه های علمیه برای شرکت در این جلسات، دعوت به عمل می‌آید.