دکتر امیر سیاه پوش: جریان کتاب نویسی باید مخاطب محور باشد

دکتر محمد شفیعی فرد: کتاب درسی باید اتقان علمی داشته باشد تا برای دانشجویان پذیرفتنی و قابل فهم باشد

پنج‌شنبه ۱۳ بهمن‌ماه، در دومین روز نشست سالیانه اساتید درس انقلاب اسلامی دانشگاه‌های سراسر کشور با موضوع «واکاوی اغتشاشات ۱۴۰۱، علل، عوامل و راهکارهای مقابله»، میزگرد نقد کتاب درسی انقلاب اسلامی با حضور دو نفر از نویسندگان آن، آقایان دکتر محمد شفیعی فرد و دکتر امیر سیاه پوش، در سالن شهید آیت الله دستغیب حرم مطهر برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل آستان مقدس حضرت احمدبن موسی الکاظم شاهچراغ علیه السلام، دکتر امیر سیاه پوش، در این میزگرد گفت: در دانشگاه های معارف اسلامی، موضوع تالیف کتاب های مرتبط با انقلاب اسلامی که مورد تاکید مقام معظم رهبری (مدظله العالی) است، مورد توجه ویژه قرار دارد.

نویسنده کتاب «انقلاب اسلامی» ادامه داد: تاکنون مجموعه ای از کتب در این حوزه با همت اساتید دانشگاه های معارف اسلامی تالیف شده است.

وی با اشاره به اقدامات نویسندگانی مانند دکتر شفیعی فرد در این زمینه اظهار کرد: پس از یک مرحله ای به نظر رسید که بسیاری از این متون پاسخگو نیستند و در مورد برخی کتب هم نقدهای بسیاری می شد.

دکتر سیاه پوش ادامه داد: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری(مدظله العالی) در دانشگاه ها خواستار حضور نویسندگان جدید و سرفصل های نوین، در کتب انقلاب اسلامی شد و از سال ۹۵ از اساتید جدید خواستار تحقق این امر شدیم.

وی اضافه کرد: دکتر ملکوتیان هم یک اثر خوب در این حوزه به انجام رساند و نقدپذیری وی در این زمینه مثال زدنی است و سایر اساتید برجسته ما در زمینه تألیف کتاب های مرتبط با انقلاب اسلامی، اقدامات خوبی انجام داده اند.

نویسنده کتاب «انقلاب اسلامی» با اشاره به بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی گفت: جریان کتاب نویسی باید مخاطب محور باشد و مخاطب شناسی دارای دسته بندی های مختلفی است. در خصوص مخاطب شناسی در دانشگاه ها و بین رشته های دانشگاهی، با سه تن از اساتید برجسته همفکری شد و سرفصل هایی در حوزه های علوم پزشکی و علوم انسانی توسط این اساتید به رشته نگارش درآمد.

وی افزود: متناسب با دانشکده های مختلف، باید کتب به رشته نگارش درآیند. بسیاری از پرداخت های دکتر شفیعی فرد متفاوت و نوین است و از کتاب های وی و دکتر ملکوتیان باید حمایت بیشتری شود.

دکتر سیاه پوش تصریح کرد: پس از اینکه مقرر گردید بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی در سرفصل ها قرار بگیرد و مغفول نماند، در پی آن سرفصل های خوبی مصوب شد و نهاد نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه ها بر این موضوع تاکید کرد که از فصول کتاب های تالیف شده یک اقدام تجمیعی به عمل آید و با گروه های دیگر هم در این خصوص مذاکره کردند و در نهایت در تحول سرفصل ها، تدابیر خوبی انجام شد اما در برخی موارد، به سبب تعجیل، شاهد بدتدوینی شدیم.

پس از صحبت های دکتر سیاه پوش، اساتید حاضر در جلسه به بیان نظرات خود پرداختند:

یکی از این اساتید بر مخاطب محوری تاکید کرد و گفت لازم است تا دانشجویان به عنوان مخاطبان اصلی کتب درس انقلاب اسلامی مورد توجه ویژه قرار بگیرند.

دکتر مهدی بشارت هم از اساتید دیگر درس انقلاب گفت: در این کتاب، انقلاب آن طور که شایسته است تفهیم نشده است و مبانی این کتاب ضعیف هستند و مفاهیم آن برای دانشجو دشوار است و همچنین این کتاب، نگاه به ریشه های تاریخی انقلاب ندارد و از ۱۵ خرداد ۴۲ هم اسم نبرده است، هرچند در این کتاب، از بیانات امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری(مدظله العالی) استفاده شده اما به نگاه ایشان به خوبی پرداخته نشده است و به نگاه تمدنی به حرکت آفرینی در گام دوم انقلاب اسلامی توجه نشده است، این کتاب نظریه ندارد و صرفا یک گردآوری است، همچنین در بحث دشمنی، در خصوص جنگ ترکیبی، تهاجم فرهنگی و ... یک کلمه مطرح نشده است.

دکتر صفرپور هم در خصوص این کتاب گفت: در این کتاب بحث مبانی نظری خالی است و عوامل موثر در پیروزی انقلاب اسلامی ذکر نشده اند و در خصوص بحث فرهنگی رژیم سابق و جنایات رضاخان چیزی نقل نشده است، دستاوردهای نظامی، اقتصادی، علمی و امنیتی بعد از انقلاب باید در این کتاب مورد توجه بیشتری قرار می گرفت و قبل از توصیه های بیانیه گام دوم، باید گام اول مطرح می شد. همچنین در این کتاب به تمدن نوین انقلاب اسلامی اشاره ای نشده است.

یکی دیگر از اساتید در این میزگرد به تاثیرگذاری درس انقلاب اسلامی اشاره کرد و گفت: استاد انقلاب اسلامی باید در جریان کلی مسائل دولت ها و مسیر اقتصاد کلان کشور و مبانی اقتصاد و امنیت کشور قرار بگیرد.

استاد دیگری هم تاکید کرد: اساتید درس انقلاب باید کتابی در دست داشته باشند که دارای هدف کاربردی باشد و تناسب درس ها در آن رعایت شود و باید در حوزه تبیین مفهوم اخلاق در این زمینه مطلوب عمل شود.

دکتر اسماعیلی در نقد کتاب انقلاب اسلامی گفت: در این کتاب به معمار کبیر انقلاب، ایدئولوژی انقلاب، مرجعیت امام راحل(رحمت الله علیه) و ... پرداخته نشده است.

یکی دیگر از اساتید در نقد این کتاب گفت: در این کتاب ترتیب منطقی رعایت نشده است. همچنین جای بحث های آسیب ها، دشمن شناسی، جنگ ترکیبی و جنگ نرم در آن خالی است و تنها اشاره کوتاهی به این موضوعات شده است.

استاد دیگری نقد خود را اینگونه عنوان کرد: به موضوع دفاع مقدس به عنوان یکی از افتخارات انقلاب اسلامی در این کتاب پرداخته نشده است و این کتاب ساختار و نقشه علمی ندارد، با توجه به آغاز ترم جدید دانشگاه ها پیشنهاد می کنم از کتب مطرح این حوزه، یک طرح درس تجمیعی تهیه کنیم.

دکتر محمد شفیعی فرد، یکی دیگر از نویسندگان کتاب «انقلاب اسلامی» در این نشست گفت: نقد یک موهبت الهی است و موجب می شود نقص ها و کاستی ها رفع شوند.

وی ادامه داد: کتاب انقلاب اسلامی دارای ۱۷ فصل است و فصول آن از کتاب های سه نویسنده گردآوری شده اند و فصل ششم این کتاب، برگرفته از کتابی دیگر متعلق به من است. هماهنگی کردن برای نوشتن کتاب جمعی دشوار است. این کتاب طرح نظری ندارد و ۱۷ قسمت دارد، اما با داشتن یک طرح نظری، بهتر قابل تجمیع بود.

دکتر شفیعی فرد تصریح کرد: کتاب درسی باید اتقان علمی داشته باشد تا برای دانشجویان پذیرفتنی و قابل فهم باشد. کتبی که در دانشگاه باید تدریس کنیم باید متناسب با فضای دانشگاه باشد.

وی ادامه داد: نهاد نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه ها وظیفه دارد دین و تفکر دینی را در دانشگاه ها گسترش دهد و در این راستا باید کتب مناسبی تالیف و گردآوری کند.

نویسنده کتاب «انقلاب اسلامی» اضافه کرد: انقلاب اسلامی را باید از جمهوری اسلامی جدا کرد زیرا انقلاب اسلامی یک هویت جداگانه دارد و عملکرد روسای جمهور ربطی به انقلاب اسلامی ندارد و باید در دانشگاه ها از اصل انقلاب اسلامی دفاع کنیم.

وی تاکید کرد: از جمهوری اسلامی می توان انتقاد کرد اما انقلاب اسلامی موضوع جداگانه ای است که باید مورد تاکید و توجه در درس انقلاب اسلامی قرار بگیرد.

دکتر شفیعی فرد پیرامون کاهش حجم کتاب انقلاب اسلامی گفت: مفاهیم موجود مهم است اما کم حجم شدن نباید به معنای بی محتوا شدن باشد و نباید در بند کم شدن حجم کتاب باشیم بلکه باید محتوا را جذاب و موردتوجه مخاطبان قرار دهیم تا دانشجو به خواندن موضوعات، تشویق و ترغیب شود.

وی افزود: جمهوری اسلامی مهمترین دستاورد انقلاب اسلامی است و آمار و ارقام عملکرد دولت ها، دستاورد انقلاب به شمار نمی رود، البته آمار برای استاد خوب است که در کلاس مطرح کند اما باید توجه داشت حجم کتاب نباید بیشتر به آمارگذاری اختصاص یابد.

شایان ذکر است کتاب "انقلاب اسلامی؛ زمینه ها، دستاوردها و آسیب ها" نوشته دکتر امیر سیاهپوش، دکتر محمد شفیعی فر و دکتر سیدمحمدحسین راجی، در ۲۶۴ صفحه، توسط دفتر نشر معارف منتشر شده است.