حجت الاسلام والمسلمین دکتر ابراهیم کلانتری، تولیت حرم مطهر حضرت احمدبن موسی الکاظم شاهچراغ علیه السلام، در نشستی با حضور ۲۱۰ نفر از خدام خواهر آمر به معروف در آستان مقدس و جمعی از عوامل گروه مردمرسی استان فارس، ضمن عرض تسلیت ایام شهادت حضرت صدیقه طاهره، فاطمه زهرا(سلام الله علیها) گفت: فعالیت این جمع به عنوان خادمان حرم مطهر حضرت احمدبن موسی علیهماالسلام، تذکر لسانی است. لذا لازم است چند نکته در خصوص خادم بودن و تذکر لسانی محضرتان ارائه گردد؛ خادم بودن در حرم مطهر باید در شأن اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام باشد.
به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل آستان مقدس، دکتر کلانتری با تأکید بر اینکه ما باید خادمی در تراز اهل بیت(ع) باشیم، گفت: ما به عنوان خادم باید دقت کنیم و خود را با شأن اهل بیت(ع) تطبیق دهیم. معیار، در تراز اهل بیت بودن(ع) و نمونه و معرف خاندان عصمت و طهارت علیهم السلام بودن است. این، اولین گام است. افرادی که به حرم مطهر، مشرف می شوند از سطوح ابتدایی تا بالاترین سطوح علمی و مسئولیتی هستند. همچنین از سراسر دنیا همه نوع افراد به این بارگاه ملکوتی مشرف می شوند، به رفتار و طرز برخورد ما توجه می کنند و از دریچه ما حضرت احمدبن موسی(ع) را می نگرند. در جای حساسی قدم گذاشته ایم. قبل از دیگران، در ابتدا باید مراقب خود باشیم و به خودمان دقت کنیم و تذکر دهیم. ما که به عنوان خادم، سر سفره حضرت احمدبن موسی(ع) نشسته ایم، اگر هیچ بهره ای نبریم و فقط ماه ها و سال ها را بدون توجه بگذرانیم، در دل خودمان هم شک ایجاد می شود که هیچ رشد و حرکتی انجام نداده ایم و در جای خود متوقف شده ایم.
وی ادامه داد: خیلی افراد در فضاهای بسیار معنوی مشغول بوده اند اما چون برای رشد و ارتقاء خود تلاشی نکرده اند پس از مدتی دچار شک و انحراف شده اند. یک حکم فقهی وجود دارد مبنی بر این که سکونت بیش از شش ماه در شهر مکه مکروه است؛ چرا که آرام آرام انسان احساس راحتی کرده و برای او عادی جلوه می کند. یک زائر از یک گوشه دنیا خود را با رنج و سختی به آنجا رسانده و هر لحظه در حال بهره بردن معنوی از آن مکان است اما فرد دیگری سال ها در آنجا سکونت دارد و هیچ توجهی به خانه خدا و برکات و فضائل آن ندارد.
تولیت حرم مطهر گفت: امثال ما که قرار است با تذکر لسانی، دیگران را از منکری نهی کنیم و افراد را رشد دهیم، اگر خودمان برای خود تلاشی نکرده و هیچ رشدی صورت نگرفته باشد چه ارزشی دارد؟ لحظه های معنوی دعا و راز و نیاز را دریابید و برای رشد معنوی خود تلاش کنید، از دعاها و نماز جماعت و کلاس های اخلاق بهره ببرید. اینها الطاف الهی در حق شماست و اجازه ندهید ذره ای از آن فوت شود. اینگونه هست که می توانید خود را رشد دهید و تذکر شما هم مؤثر واقع شود، چرا که تذکر باید بر دل اثر داشته باشد و اگر دل خود انسان متحول نشده باشد، نمی تواند دل دیگری را متحول کرده و اثرگذار باشد. دلی که محل حضور خدا نباشد، صاحب آن دل هر چقدر هم که بیان خوبی داشته باشد و استدلال کند، نخواهد توانست دلی را تسخیر کند. "اخلاص و لله بودن" دارای اهمیت است. حدیثی از پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) نقل شده؛ « مَنْ أَخْلَصَ لِلَّهِ أَرْبَعِينَ صَبَاحاً ظَهَرَتْ يَنَابِيعُ اَلْحِكْمَةِ مِنْ قَلْبِهِ عَلَى لِسَانِهِ» « هرکس چهل روز برای خدا خالص شود، چشمه های حکمت از قلبش بر زبانش جاری می شود.» بنابراین اولین نکته این است که باید خادمی در تراز اهل بیت(ع) باشیم و این امر مستلزم آن است که ما قبل از هر چیز برای ارتقاء خود قدم برداریم.
وی با بیان اینکه این برداشت اشتباه است که حضرت زهرا(سلام الله علیها) برای خود دعا نمی کرد و اول برای دیگران دعا می نمود، گفت: در جایی که بحث معنویت بود، ایشان اول برای خود و سپس برای دیگران و در جایی که بحث دنیا مطرح بود اول برای دیگران و سپس برای خود دعا می کرد. در بحث معنویت و ارتباط با خدا اول خود انسان باید تلاش کند. امام علی(ع) در دعای کمیل می فرماید: « اللَّهُمَ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتِي تَهْتِكُ الْعِصَم» « خدایا بیامرز برای من گناهانی را که پاره می کند پرده های عصمت را» در جایی که بحث نزدیک شدن به پروردگار است، طلب آمرزش برای خود می کند. قرآن کریم در آیه ۲۸ سوره مبارکه نوح می فرماید: «رَبِّ اغْفِرْ لِي وَلِوَالِدَيَّ وَلِمَنْ دَخَلَ بَيْتِيَ مُؤْمِنًا وَلِلْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ» «پروردگارا! مرا، و پدر و مادرم و تمام کسانی را که با ایمان وارد خانه من شدند، و جمیع مردان و زنان باایمان را بیامرز...» در اینجا ابتدا برای آمرزش خود، سپس پدر و مادر و سپس مؤمنین و مؤمنات دعا می کند. حضرت زهرا(س) برای رفع مشکلات دنیوی ابتدا برای دیگران دعا می فرمود؛ و زمانی که بحث معنویت و قرب به پروردگار در میان بود، تمام وجودش متوجه خودش می شد.
تولیت حرم مطهر با بیان اینکه انسان ابتدا باید در جهت اصلاح خود گام بردارد، گفت: در دعای کمیل، بارها « اللَّهُمَ اغْفِرْ لِيَ» آمده و متوجه آمرزش خود فرد است. در آیه ۲۰۱ سوره مبارکه بقره نیز از خدا برای خودمان، خوبی طلب می کنیم؛ « رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً...» « پروردگارا! به ما در دنیا نیکی عطا کن و در آخرت نیز نیکی مرحمت فرما!» پس برای اینکه تذکر لسانی تأثیرگذار باشد، ابتدا باید در جهت اصلاح خود گام برداشت. همین حرکت را باید با اراده و همت در وجود خودمان نهادینه کنیم تا تذکرمان مؤثر واقع شود. وای به روزی که موردی را به دیگران تذکر دهیم در حالیکه خودمان به آن پایبند نباشیم. موارد زیادی پیش آمده که خانواده ها می گویند چرا فرزندانمان اینچنین شدند؟ یکی از علل آن این است که فرزندان، رفتار والدین را با گفتار آن ها قیاس می کنند و فقط آن ها را در موضع حرف و صحبت می بینند. سفره غیبت که پهن می شود از چیزی فروگذار نمی کنند. فرزند با خود می گوید پدر و مادر، خودشان مشغول گناه کبیره اند اما دائماً به ما تذکر می دهند. او شاهد است که پدر و مادر تنها در اعمال و رفتار دیگران دقت و تجسس دارند. تضاد زبان و عمل، یا گفتار و رفتار مسأله ای است که فرزند با آن روبروست. در آیه ۲ سوره مبارکه صف به این مطلب اشاره شده است؛ « يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لِمَ تَقُولُونَ مَا لَا تَفْعَلُونَ» « ای کسانی که ایمان آوردهاید! چرا سخنی میگویید که عمل نمیکنید؟!» و در ادامه می فرماید: « كَبُرَ مَقْتًا عِنْدَ اللَّهِ أَنْ تَقُولُوا مَا لَا تَفْعَلُونَ» (سوره صف، آیه ۳) « نزد خدا بسیار موجب خشم است که سخنی بگویید که عمل نمیکنید!» خدای متعال در باب اهمیت مراقبه نفس می فرماید: « يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا عَلَيْكُمْ أَنْفُسَكُمْ» (سوره مائده، آیه ۱۰۵) « ای کسانی که ایمان آوردهاید، مراقب خود باشید» در آیه ۶ سوره مبارکه تحریم خدای متعال به اولویت مراقبه نفس اشاره دارد؛ « يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا قُوا أَنْفُسَكُمْ وَأَهْلِيكُمْ...» « ای کسانی که ایمان آوردهاید خود و خانواده خویش را نگه دارید....» ابتدا مراقب خود و سپس دیگران باشید.
عضو هیأت علمی دانشکده معارف و اندیشه اسلامی دانشگاه تهران، در ادامه به سخنی از حضرت علی(ع) اشاره کرد و گفت: امیر المؤمنین علیه السلام در بخشی از خطبه ۱۷۶ نهج البلاغه می فرماید: « وَ لْيَخْزُنِ الرَّجُلُ لِسَانَهُ فَإِنَّ هَذَا اللِّسَانَ جَمُوحٌ بِصَاحِبِهِ وَ اللَّهِ مَا أَرَى عَبْداً يَتَّقِي تَقْوَى تَنْفَعُهُ حَتَّى [يَخْتَزِنَ] يَخْزُنَ لِسَانَهُ ... وَ لَقَدْ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه وآله) لَا يَسْتَقِيمُ إِيمَانُ عَبْدٍ حَتَّى يَسْتَقِيمَ قَلْبُهُ وَ لَا يَسْتَقِيمُ قَلْبُهُ حَتَّى يَسْتَقِيمَ لِسَانُهُ.» « مرد بايد زبانش را حفظ كند. زيرا همانا اين زبان سركش، صاحب خود را به هلاكت مى اندازد. به خدا سوگند، پرهيزكارى را نديده ام كه تقوا براى او سودمند باشد مگر آن كه زبان خويش را حفظ كرده بود.... و پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله و سلّم فرمود: «ايمان بنده اى استوار نگردد تا دل او استوار شود، و دل استوار نشود تا زبان استوار گردد.»
وی خاطرنشان کرد: چگونه می توان به آن ایمان درست و استوار دست یافت؟ ایمانی محکم از جنس « إِنَّ الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلَائِكَةُ أَلَّا تَخَافُوا وَلَا تَحْزَنُوا وَأَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتِي كُنْتُمْ تُوعَدُونَ» (سوره فصلت، آیه ۳۰) «به یقین کسانی که گفتند: «پروردگار ما خداوند یگانه است» سپس استقامت کردند. فرشتگان بر آنان نازل میشوند که: «نترسید و غمگین مباشید، و بشارت باد بر شما به آن بهشتی که به شما وعده داده شده است» این اوج بندگی خداست که انسان زمانی که در سِلک اهل ایمان وارد شد، به استقامت برسد به گونه ای که ملائکه با او سخن گویند. و در ادامه گفته شود: « نَحْنُ أَوْلِيَاؤُكُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَفِي الْآخِرَةِ»(سوره فصلت، آیه ۳۱) « ما یاران و مددکاران شما در زندگی دنیا و آخرت هستیم.» اینها واقعی و انجام شدنی است که فرشتگان الهی به انسان امید و مژده همراهی دهند. این امر در زندگی علامه طباطبایی زیاد رخ داده است. در تفسیر المیزان هم می فرماید که دیدن فرشتگان و سخن گفتنشان رؤیا نیست و در همین زندگانی دنیا رخ می دهد. بارها فرشتگان نازل شده و با علامه طباطبایی گفتگو داشتند و راهنمایی کرده اند. یکی از شاگردان علامه نقل کرده است که یکبار به منزل ایشان مراجعه کرده بودم که صدای گریه و شیونی(در عزای حضرت زهرا سلام الله علیها) را شنیدم اما تنها یک کفش پشت در اتاق بود. ایستادم تا مراسم تمام شود، وقتی تمام شد در زدم، دیدم علامه طباطبایی به تنهایی حضور دارند. از ایشان در مورد شیون ها و کثرت صداهای افراد سؤال و اصرار کردم، علامه فرمود ملائکه به اینجا آمده بودند و برای حضرت زهرا(س) عزاداری می کردند. انسان در همین عالم دنیا می تواند با فرشتگان مرتبط شود و از استمداد آنان بهره ببرد.
تولیت حرم مطهر با تاکید بر احترام در تذکر لسانی گفت: از قول پیامبر(ص) در خطبه مذکور آمده است که استواری ایمان، از استواری قلب است و استواری قلب میسر نمی شود مگر این که زبان به استقامت برسد. یکی از آفت های فعالیت جمعی همین آفت زبان و صحبت کردن و دقیق شدن در زندگی دیگران است. این رفتار دون شأن این مکان مطهر است. اینجا محل پرواز فرشتگان الهی است. وقتی با خواهری مواجه می شویم که حجاب خود را رعایت نکرده است، این خواهر کم حجاب بدتر است یا فرعونی که ادعای خدایی کرده و کودکان را می کشت؟! « يُذَبِّحُونَ أَبْنَاءَكُمْ وَيَسْتَحْيُونَ نِسَاءَكُمْ» ( سوره بقره، آیه ۴۹) «پسران شما را سر میبریدند؛ و زنان شما را (برای کنیزی) زنده نگه میداشتند.» فرعون مدعی بود: « أَنَا رَبُّكُمُ الْأَعْلَى» (سوره نازعات آیه ۲۴) «من پروردگار برتر شما هستم!» ما در اینجا بالاتریم یا حضرت موسی و هارون که پیامبر خدا بودند؟! نه یک بانوی کم حجاب از فرعون بدتر است و نه ما از موسی و هارون بالاتریم. خدا به آنها می فرماید: « اذْهَبَا إِلَى فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغَى٭ فَقُولَا لَهُ قَوْلًا لَيِّنًا» (سوره طه، آیات ۴۳ و۴۴) « به سوی فرعون بروید؛ که طغیان کرده است!٭ اما به نرمی با او سخن بگویید.» خداوند به انها امر می کند که با نرمی با فرعون صحبت کنید. سؤال این است که چگونه با کسی که ادعای خدایی کرده با نرمی سخن گفته شود؟! در پاسخ باید گفت این اتمام حجت خداوند است و می تواند اثرگذار باشد. مانند آبی که آرام آرام جاری شده و نفوذ می کند؛ در حالی که اگر آب با فشار باشد، هم نفوذ نمی کند و هم اینکه همه جا را خراب می کند.
وی ادامه داد: امام خمینی(ره) در اولین نامه هایی که برای شاه می نوشت اینگونه وی را خطاب قرار می داد؛ خدمت «اعلی حضرت همایونی». آقای سید حمید روحانی که تاریخ «نهضت امام خمینی» را در چند جلد نگاشته است، گفت اولین جلد کتاب را که مکتوب کردم ابتدای نامه های امام(ره) که با عبارت « اعلی حضرت همایونی» به شاه آغاز می شد و یا پایان نامه ها که امام فرموده بود «من دعاگوی شما هستم» را حذف نمودم؛ امام(ره) فرموده بود زمانی که تاریخ نهضت را نوشتید اول من بخوانم و پس از تأیید می توانید چاپ کنید. زمانیکه امام خواندند فرمودند چرا برخی عبارات را حذف کردید؟ گفتم به دلیل اینکه تصور اشتباهی برای مردم پیش نیاید که با شاه رابطه خوبی داشتید. امام(ره) فرمود مگر در قرآن، خدا به موسی و هارون نفرمود « اذْهَبَا إِلَى فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغَى٭ فَقُولَا لَهُ قَوْلًا لَيِّنًا» ؟ این متن شریعت اسلام است. نباید کاری کرد که برخورد ناصواب باعث شود آن فرد برای همیشه بهانه پیدا کند و از راه منحرف شود. حرف حق را باید گفت اما با زبان مورد تأیید قرآن، این امر تنها در حوزه تذکرات لسانی نیست، بلکه طبق روایت رسول الله(ص) در سخن امیرالمؤمنین همیشه باید زبان را مدیریت کرد.
دکتر کلانتری گفت: کلینی روایت دیگری از پیامبر اکرم(ص) در جلد دوم کافی نقل کرده است: « عَذِّبُ اللّه ُ اللِّسانَ بعَذابٍ لا يُعَذِّبُ بهِ شَيئا مِن الجَوارِحِ، فيقولُ: أي رَبِّ، عَذّبتَني بعَذابٍ لَم تُعَذِّبْ بهِ شيئا ! فيُقالُ لَهُ: خَرَجَت مِنكَ كَلِمَةٌ فبَلَغَت مَشارِقَ الأرضِ و مَغارِبَها ، فسُفِكَ بها الدَّمُ الحَرامُ ، و انتُهِبَ بها المالُ الحَرامُ ، و انتُهِكَ بِها الفَرجُ الحَرامُ وَ عِزَّتِي وَ جَلاَلِي لَأُعَذِّبَنَّكَ بِعَذَابٍ لاَ أُعَذِّبُ بِهِ شَيْئاً مِنْ جَوَارِحِكَ » (الکافی، جلد۲، ص۱۱۵) «خداوند، زبان را عذابى دهد كه هيچ يك از اعضاى ديگر را چنان عذابى ندهد. پس، زبان گويد: اى پروردگار! مرا عذابى دادى كه هيچ چيز را چنان عذابى ندادى! در پاسخ او گفته شود: سخنى از تو بيرون آمد و به شرق و غرب زمين رسيد و به واسطه آن خونى بناحقّ ريخته شد و مالى به غارت رفت و ناموسى هتك شد. به عزت و جلالم سوگند هر آينه به عذابى گرفتارت كنم كه هيچ عضوى را چنان عذاب نكرده باشم.»
تولیت آستان مقدس احمدی و محمدی علیهماالسلام، در پایان ضمن تشکر از مساعی و زحمات خواهران آمر در آستان مقدس گفت: حضور در حرم مطهر را وسیله ای برای ارتقاء معنویت و قرب به پروردگار قرار دهید؛ در این صورت امر به معروف و نهی از منکر، بسان پله هایی برای نزدیکی به خداوند خواهد بود به شرطی که در چارچوب انجام شود. این بارگاه منور، سومین حرم اهل بیت علیهم السلام در ایران و قلب تپنده این شهر است، در این مکان مقدس، پر همت در راستای ارتقای معنوی خود و تکریم زائران، کوشا باشید.